5-mavzu: firmaning xulq-atvor nazariyasi bu

Inventarizatsiya maqsadi
Inventarizatsiya maqsadi asosan inventarizatsiya bo'limidan, agar bunday bo'lim mavjud bo'lsa yoki savdo va ishlab chiqarish bo'limlaridan kelib chiqadi. Savdo bo'limi xaridorlar uchun etarli mahsulot zaxirasini talab qiladi, ishlab chiqarish bo'limi esa ishlab chiqarish jarayonining bir tekis oqimi uchun zarur bo'lgan xomashyo va boshqa mahsulotlarning etarli zaxiralarini talab qiladi.
Savdo maqsadi va bozor ulushi
Savdo maqsadi va bozor ulushi savdo bo'limidan kelib chiqadi. Xuddi shu bo'lim odatda "savdo strategiyasini" belgilaydi, ya'ni reklama kampaniyalari, bozorni o'rganish dasturlari va boshqalar to'g'risida qaror qabul qiladi.
Foyda maqsadi
Foyda maqsadi aktsiyadorlarning talablarini hamda bankirlar va boshqa moliya institutlarining umidlarini qondirish uchun yuqori rahbariyat tomonidan belgilanadi, shuningdek, o'z maqsadlari va loyihalarini amalga oshirishi yoki firmaning boshqa maqsadlarini qondirishi mumkin bo'lgan mablag'larni yaratishdan iborat bo’ladi.
Yuqorida keltirilgan shaxslar yoki guruhlarning maqsadlaridagi dinamik o'zgarishlar firma maqsadlari uchun ham tegishli bo'lib, bu maqsadlar firmaning o'tmish tarixiga (o'tmishdagi yutuqlarga nisbatan o'tmishdagi intilish darajalariga) tashqi muhit sharoitlari va tashkilot ichidagi guruhlarning intilishlarining o'zgarishi qarab vaqt o'tishi bilan o'zgaradi. Firmaning maqsadlari soni ko'paytirilishi mumkin, ammo qaror qabul qilish jarayoni tobora murakkablashadi. Maqsadlar soni ortishi bilan qaror qabul qilish samaradorligi pasayadi. Daromadning kamayishi qonuni barcha boshqa mehnat turlari kabi boshqaruv ishlariga ham tegishli. Firmaning maqsadlari pirovard natijada koalitsiya guruhlari o'rtasida uzluksiz savdolashish orqali yuqori rahbariyat tomonidan hal qilinadi. Maqsadlarni shakllantirish jarayonida yuqori rahbariyat koalitsiyaning turli a'zolari oldida turgan talablarni imkon qadar ko'proq qondirishga harakat qiladi.
Yuqoridagi maqsadlardan ba'zilari koalitsiyaning barcha a'zolari uchun ma'qul bo'lishi mumkin Masalan, savdo maqsadi to'g'ridan-to'g'ri savdo menejeri va uning bo'limi, yuqori menejment va, ehtimol, aktsiyadorlar uchun ma'qul. Ammo bu maqsad koalitsiyaning barcha boshqa a'zolari uchun ham bilvosita maqsadga muvofiqdir, chunki barcha guruhlar biladiki, agar firma o'zi ishlab chiqargan narsani sotmasa, hech kim o'z shaxsiy maqsadlariga erisha olmaydi.Boshqa maqsadlar faqat ba'zi guruhlar uchun ma'qul. Masalan, foyda aktsiyadorlar va yuqori rahbariyatni tashvishga soladi, lekin quyi ma'muriy bo'g'indagi xodimlar yoki "zamindagi" ishchilarni emas.Yuqori boshqaruv darajasida maqsadlarni belgilash jarayonida yuzaga keladigan nizolar. quyida IV bo'limda ko'rib chiqiladigan turli usullar bilan hal qilinadi.Firmaning maqsadlari, koalitsiyaning alohida a'zolari yoki alohida guruhlari maqsadlari kabi, qat'iy maksimal cheklovlarni emas, balki intilish darajasi shaklini oladi. Xulq-atvor nazariyalarida firma foyda, sotish yoki boshqa ko'rsatkichlarni maksimal darajada oshirishdan ko'ra, qoniqarli, ya'ni belgilangan intilish maqsadlari bilan belgilanadigan "qoniqarli" umumiy ko'rsatkichga erishishga intiladi. Firma maksimallashtiruvchi tadbirkor emas, balki qoniqarli tashkilotdir.
Firmaning turli a'zolarining faoliyatini muvofiqlashtirish uchun mas'ul bo'lgan yuqori rahbariyat ishlab chiqarishning "qoniqarli" darajasiga erishishni, bozorning "qoniqarli" ulushini qo'lga kiritishni, "qoniqarli" daromad olishni xohlaydi va ularning umumiy tushumlarining "qoniqarli" foizini tadqiqot va ishlanmalarga yoki reklamaga yo'naltirish, "qoniqarli" jamoatchilik imidjiga ega bo'lish va hokazo. Biroq, xulq-atvor nazariyalarida qoniqarli va qoniqarsiz yutuq nima ekanligi aniq emas. Ba'zi maqsadlar hatto orzu-havas ko'rinishida ham bo'lishi mumkin, ya'ni ular nooperativ shakldagi hisoblab bo'lmaydigan maqsadlardir; masalan, "xalqqa eng yaxshi xizmat qilish" yoki "yaxshi jamoatchilik obro'sini saqlab qolish" yoki "ilg'or va kashshof bo'lish" maqsadi va boshqalar. Bunday maqsadlar aniq harakatlarga olib kelishi shart emas. Biroq, ular boshqa maqsadlarga bilvosita ta'sir qilishi mumkin, chunki ular xodimlarni tayinlash yoki boshqa siyosiy majburiyatlarga olib kelishi mumkin. Bunday maqsadlarda muhim jihat shundaki, ular yuqori rahbariyat tomonidan muayyan loyihalar yoki xarajatlarni oqlash uchun bahona sifatida ishlatilishi mumkin, chunki bunday maqsadlar koalitsiyaning alohida a'zolari yoki guruhlari maqsadlariga deyarli mos keladi.
Cyert va Martning ta'kidlashicha, qoniqarli xulq-atvor kompaniyaning faoliyati cheklangan ichki va tashqi cheklovlarni hisobga olgan holda oqilona hisoblanadi. Saymon "yirik korporativ firmalarning qoniqarli xatti-harakatlarini oqlash uchun “cheklangan ratsionallik” tushunchasini kiritdi. Maqsadlar, qayerdan kelib chiqishidan qat'i nazar, nihoyat yuqori rahbariyat tomonidan hal qilinadi va odatda direktorlar kengashi tomonidan tasdiqlanadi.