5-Mavzu: Tuproqlar tasnifi. Tuproqlarning rivojlanishi va geografik tarqalishning umumiy qonuniyatlari. Tuproqlar tasnifi (klassifikatsiyasi). Tuproqlarning zonal tiplari va ularning xususiyatlari

Nazorat uchun savollar:

1.Klassifikatsiya tushunchasi nima?
2.Tuproqlarni klssifikatsiyalash borasidagi izlanishlar.
3. Tuproqlar klassifikatsiyasi (ekologik genetik sinflari)ni izohlang.
4. Klassifikatsiyalashning amaliy ahamiyati nimada?
5. Tuproqlar paleogeografiyasi haqida nimalarni bilasiz?
6. Tuproqlarning tabiiy mintaqalar bo’ylab tarqalishini asoslang?
7. Tuproq areallari va ularning hududiy ko’rsatkichlari?
8. Tuproqlarning zonal qonuniyatini mazmun-mohiyati?
9. Arktika, tundra, o’rmon, o’rmondasht, dasht, cho’l, subtropik, tropik zona tuproqlarning xususiyatlari?
10. Tog’ zonasi tuproqlarining xususiyatlari.
11. Har bir zona bo’yicha tipomorf elementlarni ayting.

Tayanch tushunchalar:

Klassifikatsiya, turkumlash, silikatli karbonatli, sulfatli, genenetik tiplar, avtomorf, gidromorf, intrazonal, azonal, zonal, yarim gidromorf, boreal, subboreal, subtropik.
Tuproqlar zonalligi, gleylanish (loylanish), soliflyo’qsiya, tayga, tundra, podzol, tipomorf element, namlanish koeffisienti, mumkin bo’lgan buglanish, oligotrof botqoq, laterit, ferralitli, sho’rxok, bo’z, jigarrang tuproq, taqir, taqirli, buylama tabaqalanish, balandlik mintaqalari, balandlik mintalanish assimetriyasi, landshaft geokimyoviy rayonlashtirish.