5 ona tili docx

ajratadi: san’at, in’om.
Mo‘jiza, mo‘tadil kabi so‘zlarda o‘ unlisi cho‘ziq talaffuz qilinsa ham, tutuq
belgisi qo‘yilmaydi.
Bir bo‘g‘inida yonma-yon ikki xil undosh kelgan so‘zlar QATOR UNDOSHLI
so‘zlardir: go‘sht, do‘st, barg
Paxta, nimcha, o‘simlik so‘zlarida ham yonma-yon kelgan ikki undosh bor, lekin
bu undoshlar bir bo‘g‘inda bo‘lmaganligi uchun qator undoshlar hisoblanmaydi.

---

26
Bir havo zarbi bilan aytilgan tovush yoki tovushlar birikmasiga BO‘G‘IN
deyiladi. Bo‘g‘in unli tovushlar asosida hosil bo‘ladi. Har bir bo‘g‘inda bitta
unli qatnashadi, shuning uchun so‘zda nechta unli bo‘lsa, shuncha bo‘g‘in
bo‘ladi.
So‘zni asos va qo‘shimchalarga ajralishi bilan bo‘g‘inlarga ajralishi teng
so’zlar: go‘sht-ni, barg-ga, sabr-siz-lik-dan
So‘zni asos va qo‘shimchalarga ajralishi bilan bo‘g‘inlarga ajralishi teng
emas: go‘sh-ti, bar-gi, sabr-siz-li-gim-dan
Bo‘g‘inlar ikki turli bo‘ladi: ochiq bo‘g‘in va yopiq bo‘g‘in.
Unli bilan tugagan bo‘g‘in ochiq, undosh bilan tugagan bo‘g‘in esa yopiq
bo‘g‘in hisoblanadi. M-n: o-na, bo-la so‘z-laridagi har ikki bo‘g‘in ochiq, tosh-lar
so‘zidagi har ikki bo‘g‘in yopiq bo‘g‘in.
Ki-tob so’zida esa birinchi bo’g’in ochiq, ikkinchi bo’g’in yopiq.
Bo’g’in ko’chirganda birinchi yoki oxirgi bo‘g‘in bir tovushdan iborat bo‘lsa,
ular yakka holatda qoldirilmaydi. Ular keyingi qatorga ibo-li, uka-si, ata-ma
tarzida ko‘chiriladi.
Sh, ch, ng harflar birikmalari birgalikda ko‘chiriladi: pe-shana, Chir-chiq, ko‘-ngil
kabi.
2005, XXI, 5-«B» sinfi, «Navro‘z – 2015», BMT kabi so‘zlar qatordan qatorga
bo‘lib ko‘chirilmaydi.
So‘z bo‘g‘inlaridan yoki gapda ishtirok etayotgan so‘zlardan birining boshqalariga
nisbatan kuchliroq talaffuz qilinishiga urg‘u deyiladi.