43
Ichki zo‘riqish kuchlari bizga materiallar qarshiligi fanidan ma’lum bo‘lib, ular uch
turga bo‘linadi. Inshootning egilishga qarshilik ko‘rsatuvchi ichki zo‘riqish
kuchini
e g u v ch i m o m e n t (M
X
), kesilishiga qarshilik ko‘rsatuvchi ichki zo‘riqish kuchini
k e s u v ch i yo k i
k o‘ n d a l a n g k u ch (Q
X
), cho‘zilish va siqilishga qarshilik
ko‘rsatuvchi ichki zo‘riqish kuchlarini esa
b o‘ y l a m a k u ch l a r (N
X
) deb
belgilaymiz. Xalqaro SI o‘lchovlar sistemasida eguvchi
momentning birligi kN
m da,
ko‘ndalang va bo‘ylama kuchlarning birligi esa kN larda o‘lchanadi.
Demak,
qurilish mexanikasining asosiy vazifalaridan biri – inshootlarda
tashqi yuklardan hosil bo‘ladigan ichki zo‘riqish kuchlari(M
X
, Q
X
, N
X
)ni
aniqlashdan iboratdir. Inshoot va uning elementlarida tashqi yuklar ta’siridan
hosil bo‘ladigan salqilik, ko‘chish, chekli kuch miqdorini aniqlash, tebranish
amplitudalari va vaqtini aniqlash kabi masalalar ham qurilish mexanikasining
vazifalariga kiradi.
2. Qurilish mexanikasi fanining masalalari.
Keng ma’noda qurilish mexanikasi quyidagi fanlarni o‘z ichiga oladi:
nazariy
mexanika, materiallar qarshiligi, elastiklik nazariyasi, plastiklik nazariyasi,
polzuchest (sirg‘alish) nazariyasi. Tor ma’noda qurilish mexanikasi,
sterjenli
Do'stlaringiz bilan baham: