6-Амалий машғулот. Мавз у: Пластинанинг ҳарорат майдониҳақида умумий маълумот

7.3-расм. И син қалинликдаги пласлинада мелалл иссиқлик-физик хоссаларининг чcкли ҳолат ҳарорат
майдонининг лурига лаъсири.
(Режим: қ 1000 кал/сек: в 0.2 см/сcк).
6-Амалий машғулот.
Мавз.у: Пластинанинг ҳарорат майдониҳақида умумий маълумот.
Ўзганнас қуввал Қ нинг чизиқли манбаи 0о нуқлага л 0 пайтда қўйилган \а ОХ
йўналишда ўзганнас лезлик В билан кучади (7.1-расин).

7.1-расм. Пласлинадаги узлуксиз таъсир қилувчи чизиқли манбанинг тақсимланиш схемаси.
Манба нзоқ муддат чcксиз т -> cо таъсир қилганда з> қалинликдаги чcксиз пласлинада ушбу ленглама билан ифодаланган ҳарорат майдони қарортопади:

2/7/.оъ 2н и [ 4р/“ о ]

бунда: р қўзғалувчан ҳарорат майдонидаги манба қўйилган 0 нуқтадан олинган А элементнинг ясси радиус-вектори:
Ко (у)*- иккинчи лур нолинчи тартибнинг хаёлий аргумcнтнинг ҳос Бессcлcв лунктсияси;
2а .... ....
ҳ = - ён сиртларнинг иссиқлик бериш коcфтитсиэнти.
c;/О
Жисин қў/.ғаҳнас манба ( в 0) билан қиздирилган тақдирда чcкли ҳолатнинг ҳарорат майдони
қуйидагича бўлади:



T’(r) =

4 2тгл6

(7.2)

Пластина чизиқли манба билан қиздирилганда. ҳарорат лининг қалинлиги бо йича о згармас бўлиб қолади. деб Гага/, қилинади. 1 ларорал майдони пайвандлаш режими. манба қ қувх али. унинг кўчиш тузлиги \ га (бу парамелрларнинг лаъсири 3.20 - расмда изотермалар билан кўрсатилган.

400° С). шунингдек режимнинг бошқа параметрлари лонг бўлган тақдирда. пайвандланадиган мелалламинг иссиқл иқ-физик хоссаларига кўп даражада боғлиқ бўлади (7.2 - расм изотерма. 400 °C).
* лектсияда ибйдаланиладиган лунктсиялар қийматлари иловада график тарзида берилган

7.2-расм. 1 см қалинликдаги пластинада пайвандлаш режими шарл шароитининг чcкли ҳолат

ҳарорал майдонига таъсири.

7.3-расм. И см қалинликдаги пластинада металл иссиқлик-физик хоссаларининг чекли ҳолат ҳарорат

майдонининг лурига таъсири.
(Режим: қ 1000 кал сек; в 0.2 см сек).
7-Амалий ниашғулот.
Мавзу: 1ъластинанинг ҳарорат майдонида совутиш шартларини таъсири.
Металининг иссиқлик-физик коэфлитсиэнтлари.
Ҳамма қаттиқ жисмлар уларга хос иссиқлик физик хоссаларга эга бўлади. Масалан. жисмни берилган Т ҳароратгача қиздириш учун унга маълум миқдорда (Қ кал) иссиқлик берилши керак. 1 ҳароратгача қиздиришда қаттиқ жисинга лининг масса бирлигига (бўлинган) иссиқлик миқдори иссиқлик сақлаш С кал г дcйилади.¹ Жисмнинг иссиқлик сақлаши. ўз навбатида. лининг иссиқлик сиғими кал г C билан аниқланади. бн иссиқлик сиғими жисинга берилган иссиқлик миқдори АC нинг унинг ҳарорали тегишлича ўз.гариши АТ га нисбати чегарасидан иборат; бу нисбат чексиз
камайтирилганда _c бўлади. Иссиқлик сиғимининг жисмнинг солиштирма оралиғига ъ c/Т
кўпайлмаси ҳажмий иссиқлик сиғими cй кал/снТ °C дейилади.
Жисмнинг иссиқлик ўтказиш қобилияли иссиқлик ўтказувчанлик коэффитсиэнти А кал/см сек °C билан тавсилланади. Иссиқлик жараёнларини ҳисоблашда кўпинча мураккаб параметр - иссиқлик
ўлказувчанлик коэлТитсиcнии а = ъ снр сек дан фовдаланиш қулав бўлади. Бу коcлТилсиэнт
^7
иссиқлик ўлказувчанлик з нинг ҳажмий иссиқлик сиғими cй га нисбалидан иборат. Влодданинг электр ўтказиш қобилияли лининг солиштирма қаршилиги /> омсм билан тавсифланади. Мелалларнинг иссиқлик ўлказувчанлиги з \а электр ўлказинчанлиги _й Ж л/омсм асосан бир />
хил механизрн ҳарораллар ёки cлеклр поленлсиаллар фарқи лаъсирида эркин cлcклронларнинг силжиши билан боғлиқ бўлиб, л.орcнлс қонуни асосида ўзаро боғлангандир:
з./cр 1. (Т^273)° (2.3)
Рангли ва қора металлар учун 1. коэффитсиэнт деярли доимий (ўзгармас) бўлиб, Л = (5 - 7)
• ИЎ⁴ ни ташкил этади. Бу нисбатдан солиштирма қаршилик п ни ўзгартириш тажрибасидан сек"С
осонгина аниқланадиган иссиқлик ўлказувчанлик 2 ни баҳолаш учун Ибйдаланиш мумкин.
Барча иссиқлик-физик коcффитсиэнтлар С. з . c. а ва п одатда ҳарорат билан ўзгаради (2.3 - расм).