6-Амалий машғулот. Мавз у: Пластинанинг ҳарорат майдониҳақида умумий маълумот

қр
Бундан кўриниб турибдики эришнинг лўлиқ иссиқлик Ибйдали иш коэффитсиенти. иссиқликнинг ий_р Ибйдали эриш коэфиъитсенти билан. лермик Ибйдали иш коэфитсентини кўпайтмасига тенг.
Чет *
Илер Ц,< Пт
Чи ъИ
И4-Аниалив инашг улот.
иВлах зу: (<аз алангасида металлни қиздирилиш ҳисоби. Алангани ўқи бўс лаб, ўқга
кўндаланг силжишини иссиқлик тарқалиш харорати.
Металлни газ-алангасида иситиш (қиздириш) хисоб-кииоблари.
Лсилилаётган жисмларнинг схемалари пайванд ёй билан иситишдаги каби қабул қилинади.
Иссиқлик манбалари схемалари горcлкаларнинг лурларига боғлиқ:

1. 
   нормал-доиравий манбада иссиқлик оқими иситиш доғи радиуси бўйича меъёрида тақсимланган. У уни исити лаётган сиртига пcрпендикуляр бўлган оддий горелка алангаси билан мелаллни исилишни хисоблаш учун қўлланилади.
   
2. 
   нормал полосали манбаада иссиқлик оқими полоса эни бўйича бир текис тақсимланган. У мелаллни чизиқли кўп алангали ёки тирқишли горелкаларнинг алангаси билан исилишни ҳисоблаш учун қўлланилади.
   

в) юза бўйича иссиқлик оқимини бир текис тақсимлаш манбаи мcталлни ясси кўп қаиорли горелка алангаси билан исилишни ҳисоблаш учун қўлланилади.
15.4-расм. Иъласлинани нормал-доиравий иссиқлик манбаи билан иситиш схемаси.
Манбаалар ишлаши хусусиялига кўра оний ва узлуксиз ишлови. қўзғалмас ва харакаичан турларига бўлинади.
Мелаллни иссиқликни меъёрида тақсимланган манбаалар билан иситиш жараёнларини хисоблаш кўриб чиқилган ҳисоб-килоблардан уларга қуввати ва кўчиш хусусияли бўйича cквивалcнт. аммо дастлабки қўйилиш момcнллари бўйича ларқ қилувеҳи мужассамлаштирилган манбалар схемалари бўйича фойдаланишга асосланган. Нормал-доиравий манбаанинг маркази координаталар боши () билан устма-уст лушувеҳи C нуқлада бўлсин.(л5.4-расм).
Бу манбаанинг таъсири пласлинада температуранинг тезда кўтарилишига сабаб бўлиб. лининг тақсимланиши хусусияли манбаанинг иссиқлик оқимининг лақсимланиши хиисусиятига мос бўлади. яъни нормал қонунга хам. Чизиқли мужассамлашган манбаанинг иссиқликни тарқалиш жараёнида лемпература ислаган вақтда нолдан фарқли (/ > 0). бўлишини. пласлинада р радиус бўйича нормал қонунга кўра лақсимланганини хисобга олиб шундай бир фиктив чизиқли манбаани ланлов олиш мумкинки. лининг Қ иссиқлиги маълум бир т₀ вақл мобайнида пласлина бўйлаб ларқалиб. нормал-доиравий манбаа уни қўйиш пайлида вужудга келлирилган темпераиуранинг худди ушандай лақсимланишига олиб келади.
Шундай қилиб. нормал тақсимланган манбаанинг иссиқлик тарқалиш жараёнини мужассамлашган манбаа иссиқлигини тарқалиш жараёнининг бир қисми сифаиида қараш мумкин. т₀ моменидан бошлаб Ҳклив манбанинг иссиқлик тарқалиш вақли доимийси деб аталади:

т₀ вақт доимийси нормал-доиравий манбанинг мужассамлаганлик коcффитсиcнтига ва металининг иссиқлик ўтказ.ухчанлик коэлъфитсиэтига тескари пропортсионал. Аланганинг иссиқлик оқими қанчалик то планган бо Иса. т₂ вақт шунчалик кичик бўлади. яъни виғилган манбаадан температуранинг тақсимланиши нормал тақсимланган иссиқлик манбаасини қўйиш пайтида юзага келадиган температуре тақсимланиши билан мос тушади.
Металлни газ алангасида иситишган айрим амалий масалалари учун лепературани хисоблашга мисолиар келтирамиз.
20-мисол. Қалинлиги 6=4мм бўлган СтЗ маркадаги пўлатдан тайёрланган пластиналарни четларини ажратмасдан пайвандлашда аланганинг кўчиш ўқи бўйича температуранинг тақсимланишини ва чок ўқидан г 2см масоладаги нуқтанинг термик тсиклини \исоблаб чиқиш талаб қилинади. Уни пластинкага перпендикуляр бўлган 3-сон учликдаги аланга О.лсм/сек тcз.ликда кўчади. атселилcн сарфи 400 1/соат. аралашмадаги газлар нисбали мcъёрида.
Бундай аланганинг самарали қуввали қ — 550 кал/сек. мcъёридаги-доиравий манбаанинг иссиқлик оқимини мужассаинланганлиги коcлълллсиэнти
/< = 0,31cм^-2. вақт доимийси т₀ = 77™“ = Юсек. Тcмпералура лист қалинлиги бўйича бир текисда деб фараз қилаиниз. Лислнинг юқори ва паслки алангалари. шунингдек атрофдаги ҳаво ўртасидаги ўрлача иссиқлик алмашиш коэлъиилсиэми:
л-0.3 И кал см-сек С: л 0.1 кал/см-сек C: э-в 4 .25 ^кал/ ■> _ор
¹ /cмъ • C