6-Ma’ruza: Shaxsga yo’naltirilgan ta’lim texnologiyasi va uni fizikani o’qitishda qo’llash

An‟anaviy yondashuv
Shaxsga yo’naltirilgan yondashuv
Maqsadga yo’naltirish	Dasturni bajarish, bilim, ko’nikma va malakaga ega bo’lish. Shaxsni avvaldan belgilab qo’yilgan xarakte-ristika bilan tarbiyalash.	Shaxsni o’z-o’zini rivojlanti- rishga sharoit yaratish, o’qitish-da uning individualligiga e‘tibor berish, mahoratini tarbiyalash.
Ustuvorlik	Dasturlar, didaktik vositalar.	O’quvchilarning shaxsi, o’z- o’zini baholash, uning sub‘yektiv tajribasini hisobga olish.
Bosh faktor	O’rgatish, o’qitish.	Ta‘limot (jarayon) .
Bosh figura	O’qituvchi	O’quvchi
Ikkita tajriba (individual va tarixiy) ning o’zaro ta‘siri.	Ijtimoiy-tarixiy tajriba individual tajribani siqib chiqaradi Individuallik ijtimoiy tajriba bilan qo’shilib ketadi.	Individual tajriba, doimiy qo’llash, uni ijtimoiy-tarixiy tajriba bilan moslashtirish.
Shaxsni rivojlantirish, uni sotsiallashtirish	Normativ faoliyatni egallash yo’li bilan	Sub‘yektiv tajribani o’zgarti- rish orqali sub‘yektiv tajribani shaxsning rivojlanishining manbai deb qaraladi.
Tamoyillar (o’qitish)	Ilmiylik, mantiqiylik, qulaylik, ko’rgazmalilik va boshqalar	Hayotni darslarda davom ettirish. Xursandchilik, quvonchlilik prinsipini hosil qilish, erkin va majburiy bo’lmaslik prinsipi. Tajribaga tayanish

Metod	O’qitish - majburiy	Ta‘limda o’qitish faoliyati natijalariga shaxsiy sferacha qo’llash.
Motivatsiya	Tashqi	Ichki
Munosabat	Sub‘yektiv-ob‘yektiv	Sub‘yekt-sub‘yekt
Falsafa	Bilmasang, o’rgatamiz; hohlamasang – majbur qilamiz.	O’zingcha bajar, o’zingning yo’lingni tanla

Jadvaldan ko’rinadiki, shaxsga yo’naltirilgan o’qitish an‘anaviy o’qitishdan tubdan farq qiladi. Shaxsga yo’naltirilgan yondashuvni samaradorligini oshirish uchun uning asosida yotuvchi texnologiyalarni bilish kerak. Bunda quyidagilar: matnlar, didaktik materiallar, uslubiy qo’llanmalar va hokazo.

Quyidagi talablarni qo’yadi: a) o’quv materiali o’quvchining sub‘yektiv tajribasining mazmunini aniqlashga, o’qituvchi tomonidan beriladigan dars hajmini oshirmasdan, balki o’quvchi sub‘yektining tajribasiga doimo rivojlanib borishiga harakat qiladi; b) o’qitish jarayonida o’quvchilarga beriladigan bilimlarning ilmiy mazmuniga mos kelishiga erishish; c) o’qitish jarayoni, mazmuni va formasiga o’z-o’zicha baholaydigan o’quvchini rag’batlantirish, ya‘ni talabaga mustaqil ta‘lim olishda, o’z-o’zini rivojlantirishga, o’z fikrlarini erkinlashtirishiga e‘tibor berish; d) o’quvchi (talaba) ga o’quv materialini tuzish va tashkil etishda erkinlik berish; e) nazorat va baholash, o’qish jarayonini tashkil etilishiga e‘tibor berish.
Fizika darslarida shaxsga yo’naltirilgan yondashuvni qo’llash mumkin bo’lgan quyidagi texnologiyalar keltiriladi: axborot-kommunikatsiya texnologiyasi; muammoli o’qitish; loyiha-ilmiy tadqiqotga asoslangan texnologiya; o’qitishni tabaqalashtirishda; rivojlantiruvchi texnologiya; guruhda ishlash texnologiyasi; hamkorlikda ishlash; keys-texnologiya; tanqidiy fikrlashni rivojlantirish texnologiyasi.
Bularga qisqacha to’xtalib o’tamiz.