6-маруза. Социал-иқтисодий тизимлар ва уларни ўзгариши

Ўзбекистонда давлат мулкини хусусийлаштиришнинг ўзига хос жиҳатлари:

хусусийлаштириш амалга оширилаётган ислоҳотларнинг ички мантиқига бўйсундирилади;

Хусусийлаштириш жараёни давлат тамонидан бошқарилади;

хусусийлаштиришни ҳуқуқий-меъёрий жиҳатдан таъминлашда қонунларга риоя этилади.

Ўзбекистонда мулкни давлат тасарруфидан чиқариш ва хусусийлаштириш босқичлари

1-босқич Кичик хусусийлаштириш босқичи (1992-1993 йиллар)

• уй-жой фонди, савдо, умумий овқатланиш, маҳаллий саноат ва хизмат кўрсатиш соҳаларидаги кичик корхоналар хусусийлаштирилди;
• саноат (енгил, маҳаллий), транспорт, қурилиш ва бошқа тармоқлардаги аирим ўрта ва йирик корхоналар ижара ҳамда жамоа корхоналарига, ёпиқ турдаги акционерлик жамиятларига айлантирилди.

2-босқич (1994-1995 йиллар):

• давлат мулкчилигидаги ўрта ва йирик корхоналар ҳиссадорлик жамиятларига айлантирилди;
• очиқ турдаги акционерлик жамиятлари вужудга келтириш ва давлат мулкини танлов асосида сотиш амалиёти жорий қилинди;
• турли мулкчиликка асосланган кичик хусусий бизнес корхоналари ташкил қилина бошланди.

3-босқич (якунловчи босқич, 1996 йилдан бошлаб):

• давлат рўйхатига кирмаган барча объект ва корхоналар давлат тасарруфидан чиқарила бошланди;
• ёпиқ турдаги акционерлик жамиятлари кенг аҳоли қатлами, шу жумладан, чет эл капитали иштирокини таъминлайдиган очиқ турдаги жамиятларга айлантирилиб борилди.

Ўзбекистонда хусусийлаштиришдан тушган маблағнинг тақсимланиши
1995 йилдан Вазирлар Махкамаси белгилаган тартиб бўйича тушган маблағнинг

• 50 % Республика «Бизнес фонди» га кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш учун
• 20% – ҳокимиятларга, регионларга бозор инфраструктурасини ривожлантириш учун
• 20% – турли тармоқлардаги хусусийлаштирилган корхоналарни кредитлаш учун
• 10% – мулк қўмитасига кадрларни ўқитиш, малакасини ошириш, бозор структурасини яратиш ва таъминотини яхшилаш учун ажратилди.

1997 йилдан бошлаб, ҳукумат хусусийлаштиришдан тушган маблағларни тақсимлашни ўзгартириш тўғрисида қарор қабул қилди, унга бинон:

• 40% – инвестицион лойиҳаларни молиялаштириш учун давлат бюджетига
• 30% – бизнес фондга
• 20% – вилоят ва Тошкент шаҳри ҳокимликларига социал-иқтисодий ривожланишни, инвестицион лойиҳаларни молиялаштириш ва бозор инфраструтурасини ташкил қилиш учун
• 10% – Давлат мулк қўмитасига хусусийлаштириш бўйича дастурни амалга ошириш, инвустицион ва бозор структураларини ташкил этиш учун, жумладан 5 % и бошқариш харжатларини қоплаш учун ажратиладиган бўлди

ЭЪТИБОРИНГИЗ

УЧУН

РАҲМАТ !