6-mavzu: C++ dasturlash tili bilan tanishish tayanch atamalar

Chiqarish va kiritish operatori
Dev-C++ dasturlash muhitida ma’lumotlarni ekranga chiqarish uchun iostream
kutubxona faylida joylashgan cout<< operatoridan foydalaniladi. Bu yerda “cout” –chiqarish operatori, “<<” – esa chiqarish oqimi hisoblanadi.
Dev-C++ dasturlash muhitida ma’lumotlarni muloqot usulida kiritish uchun
iostream kutubxona faylida joylashgan cin>> operatoridan foydalaniladi. Bu yerda “cin” – kiritish operatori, “>>” – esa kiritish oqimi hisoblanadi.
Standart funksiyalar va algеbraik ifodalar
C++ dasturlash tilida funksiyalar kutubxona fayllarida mavjud bo'lib, ulardan foydalanish uchun #include xizmatchi so‘zi yordamida tegishli kutubxonaga murojaat qilinadi. Masalan, matematik funktsiyalarni o'z ichiga olgan kutubxonaga murojaat qilish uchun math.h buyrug'i yoziladi:
#include
#include
using namespace std;
int main(){
// dastur tanasi;
}
C++ tilida ifodalar biror bir hisoblash natijasini qaytaruvchi boshqa ifodalar ketma-ketligini boshqaradi yoki hech nima qilmaydi.C++ tilida barcha ifodalar nuqtali vergul bilan yakunlanadi. Ifodaga misol qilib o‘zlashtirish amalini olish mumkin: x=a+b; a va b o‘zgaruvchilarni qiymatlarini yig‘ib natijasini x o‘zgaruvchiga beramiz yoki x o‘zgaruvchiga a+b qiymatni o‘zlashtiramiz. Bu ifoda birdaniga ikkita amalni bajaradi, yig‘indini hisoblaydi va natijani o‘zlashtiradi. Ifodadan so‘ng nuqtali vergul qo‘yiladi.(=) operatori o‘zidan chap tomondagi operandga o‘ng tomondagi operandlar ustida bajarilgan amallar natijasini o‘zlashtiradi. Bo‘sh joy belgilariga nafaqat probel, balki yangi satrga o‘tish va tabulyasiya belgilari ham kiradi.
Mavzu bo‘yicha misollar:

1. Kvadratning tomoni b berilgan. Uning perimetri va yuzasi aniqlansin. P=4*b, S=b².

2. Ikkita sonning ayirmasini hisoblash.
3. Ikkita sonning ko‘paytmasini hisoblash.
4. n butun son berilgan. Agar n soni 15 dan katta bo‘lsa, n ning kvadrat
ildizi topish, aks holda n sonini qayta kiritishni so`rovchi dastur.
5. 1 kg konfetning narxi haqiqiy sonda berilgan. 1,2….5kg
konfetning bahosini chiqaruvchi dastur.
6. 1 dan n gacha bo‘lgan, 7 ga karrali sonlar yig‘indisini hisoblash
dasturi.