6-мавзу. Шаҳар кўчалари ва йўлларини эксплуатация қилиш режа

Эксплуатация жараёнида табиий омиллар ва транспорт оқими таъсирида йўлнинг нуқсонлари кучайиб боради (4-расм).




4–расм. Эксплуатация жараёнида йўл сифатининг ўзгариши: 1,2- табиий омиллар ва йўлдаги ҳаракатлар таъсиридаги ўзгаришлар; 3- йўл нуқсонларининг ўсиши; 4,5- сифатнинг амалдаги ва талаб этилган даражалари; 6- бошқарувчи таъсирлар зонаси.

Бусифатнингамалдагидаражаси- Уф пасайишигаолибкелади. Уф <Утр бўлгандайўлзамонавийҳаракатларталабигажавоббермайди. Шунингучун Т> Т1, ондатизимнитартибгакелтириш, таъмиртадбирларибиланбошқарувчитаъсирларўтказишзаруратитуғилади.

Эксплуатация жараёнида, йўлнингайримэлементлариваиншоотларнингсифатдаражасиниоширишваунингмуқобилқиймати У0 ни белгилашзаруратитуғилади. Бунда мезон сифатида, нуқсонларнитузатишучунхаражатларнингйўлташкилэтувчисиСддан ва транспорт ҳаражатлариташкилэтувчисиСа данкелтирилганумумийхаражатларминималбўлишиқабулқилинади.

У0= Сд+ Са=min

Йўлни таъмирлаш ишларини қабул қилиш. Ишларни қабул қилиш қуйидаги турларга бўлинади: оралиқ (ой, чорак)-ой, чорак давомида бажарилган ишлар ҳажми ва сифати аниқланади; ёпиқ ишларни қабул қилиш- кейинги иш натижаларида аввал бажарилиб, қисман ёки буткул ёпилиб кетадиган ишлар тўғри бажарилгани текширилади; тугалланган ишларни қабул қилиш (узил-кесил қабул) – бажарилган таъмир ишлари сифати ва ҳажми билан тегишли хужжатларда кўрсатилганига мос келиш ё келмаслиги текширилади. Бажарилганишларнимолиявазирлигиҳузуридаги Республика йўлжамғармаси техник назоратбўлимиходимлариқабулқилади.

Назорат саволлари:
1. Сақлаш ва таъмирлаш ишларининг сифатини бошқариш тизими нималарни ўз ичига олади?
2. Эксплуатация жараёнида йўл сифатининг ўзгариши нималарга боғлиқ?
3. Таъмирлаш ишларини қабул қилиш қандай тартибда амалга оширилади?
4. Сақлаш ва таъмирлашда меҳнат унумдорлигини ошириш усулларига таъриф беринг?
5. Йўлнинг эксплуатацион холати кўрсаткичларини аниқлаш усулларини баён этинг.


ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР
1.Лобанов Е.М. «Транспортная планировка городов», М.Транспорт 1990 г. 240 с.
2.Сильянов В.В., Донке Э.Р. “транспортно-эксплуатационные качества автомобильных дорог и городских дорог” М. 2007 г.
3.ШНҚ 2.07.01-03. Шаҳарсозлик. Шаҳар ва қишлоқ аҳоли пунктлари худудларини ривожлантириш ва қурилишини режалаштириш. Тошкент 2009 й.
4.МШН 25-2005 Автомобил йўлларида ҳаракат хавфсизлигини таъминлаш бўйича йўриқномалар
5. Азизов К.Х. Автомобил йўлларида ҳаракат хавфсизлигини таъминлаш