6-mavzu. Zamonaviy menejer

Rahbarlik uslublarining kengligi to’liq demokratiyadan to mutloq avtokratiyagacha yoyilib ketadi. Ruhshunoslar va sotsiologlar tomonidan o’tkazilgan rahbarlarning har xil turlari va ular faoliyati samaradorligining tadqiqotlari rahbarlikning uchta eng ko’p uchraydigan uslublar: avtoritar yoki avtokratik, demokratik va liberalni ajratishga imkon bergan, ammo amalda mutloq u yoki bu uslubga rioya qiluvchi rahbarlar kamroq uchraydilar.

Rahbarlik uslublarining kengligi to’liq demokratiyadan to mutloq avtokratiyagacha yoyilib ketadi. Ruhshunoslar va sotsiologlar tomonidan o’tkazilgan rahbarlarning har xil turlari va ular faoliyati samaradorligining tadqiqotlari rahbarlikning uchta eng ko’p uchraydigan uslublar: avtoritar yoki avtokratik, demokratik va liberalni ajratishga imkon bergan, ammo amalda mutloq u yoki bu uslubga rioya qiluvchi rahbarlar kamroq uchraydilar.

Rahbarning har bir uslubi asosiy alomatlari 5.2. jadvalda berilgan.

Avtoritar uslubdan foydalanishda avtokrat rahbar e’tirozlarga toqat qilaolmaydi. U qo’li ostidagilarga kamroq axborotlarni beradi. Hech kimga ishonmaydi va hech kimga o’zining niyatlarini ma’lum qilmaydi. U o’z harakatlari yo’nalishini tez o’zgartiradi. Qo’li ostidagilar bilan iltifotsiz, shoshilinch qarorlarga moyil. Unda, fikrlarini payqab olishni biladiganlar eng yaxshi xodimlar hisoblanadilar . Qo’li ostidagilar barcha savollar bilan “boshliq” oldiga chopadilar. Avtokrat rahbarni oldindan bilib bo’lmaydi. Hech kim u yoki bu hodisaga u qanday javob qaytarishini ochiq–oydin bilmaydi.

Parametrlari	Avtoritar uslub	Demokratik uslub	Liberal uslub
Uslubning tabiyati	Barcha hukumronlik va javobgarlikni yetakchining qo’lida jamlanishi	Vakolatlarni asosiy jihatlarini yetakchida saqlab qolish bilan boshqaga topshirilishi	Etakchi tomonidan javobgarlikni o’zidan olishi va hukmronlikdan guruh (tashkilot) foydasiga voz ke- chilishi
	Maqsadlarni belgilash va vositalarni tanlashdagi imtiyoz	Qarorlarni qabul qilish, boshqaruvda ishtirok etish asosidagi darajalar bo’yicha taqsimlangan	Guruh uchun istalgan tartibdagi o’zini o’zi boshqarish imkoniyatini berish
	Kommunikatsion oqimlar ko’proq yuqoridan keladi	Kommunikatsiya ikkala yo’nalishda faol amalga oshiriladi	Kommunikatsiya asosan “gorizontal” asosida quriladi