6-sinf tarix darsligi yuzasidan mavzulashgan test to’plami
-SINF QADIMGI DUNYO TARIXIDAN TARIXIY ATAMALAR LUG‘ATI
Download 0.79 Mb.
|
6 sinf mavzulashgan test
- Bu sahifa navigatsiya:
- Tuzuvchi: Samarqand viloyati 136-IDUM Tarix o’qituvchisi: Murtazoyeva Jamila Ma’diyevna
6-SINF QADIMGI DUNYO TARIXIDAN TARIXIY ATAMALAR LUG‘ATI
Avstralopitek – eng qadimgi odam turi. Agora – Qadimgi Yunoniston shaharlarida xalq yig‘ilish joyi, markaziy maydon. Akveduk – Rim davrida shaharga suv keltirish uchun qurilgan va ustida ari g‘i bo‘lgan baland ko‘prik. Altamir – Ispaniyadagi so‘nggi paleolitga oid qoyatosh rasmlari topilgan g‘or. Amfi teatr – sahna atrofi da tomoshabinlar o‘tirishiga mo‘ljallangan qurilmalar bilan qurshalgan tomsiz katta inshoat. Animizm – insonni qurshab turgan muhitda jonlar va ruhlarning mavjudligiga ishonch. Lotincha «anima» so‘zi «jon», «ruh» tushunchalarini anglatadi. Antik – lotincha «qadimgi» ma’nosini bildiradi. Antik tarix – Qadimgi Yunoniston va Qadimgi Rim davri ta rixi. Antropologiya – yunoncha «antropos» – odam, «logos» – fan so‘zlaridan iborat bo‘lib, «odam haqidagi fan» ma’nosini anglatadi. Argonavtlar – oltin mo‘ynani (sehrli qo‘chqor terisini) izlab, «Argo» degan ko‘p eshkakli kemada dengiz sayohatiga chiqqan Ellada qahramonlari. Arxeologiya – yunoncha «arxayos» – qadimgi, «logos» – fan, degan so‘zlardan tashkil topgan, ashyoviy manbalarni o‘rganuvchi va ular bo‘yicha tarixiy o‘tmishni qayta tiklovchi fan; qadimshunoslik ma’nolarini anglatadi. Budda – Siddhartha Gautamaning ikkinchi ismi, laqabi; «ma’rifatlangan» tarzida tarjima qilinadi. Buddaviylik – miloddan avvalgi VI asrda Hindistonda Sid dhartha Gautama tomonidan asos solingan diniy ta’limot. Varvar – dastlab: yunon tilida so‘zlashmaydigan har qanday chet ellik kishi; keyinchalik bu so‘z madaniylashmagan odamlarga nisbatan ishlatiladigan bo‘ldi. Gilgamish – Mesopotamiyaning afsonaviy qahramoni, tarixiy shaxs, Uruk shahri podshosi. Goplit – Qadimgi Yunoniston va Yunoniston-Makedoniya armiyalarining og‘ir qurollangan piyoda jangchisi. Demokratiya – yunoncha «xalq hokimiyati», har bir fuqaro o‘z mamlakatini boshqarish masalasi bo‘yicha o‘z fi krini bayon etadigan, shuningdek, davlat boshqaruvida ishtirok etadigan ijtimoiy tuzum. Zikkurat – tepasida ibodatxonasi bo‘lgan zinapoyali yirik va baland inshoot. Zinjantrop – ibtidoiy odam, bu odamning nomi uning suyak qoldiqlari topilgan joy – «Zinj» vodiysi va yunoncha «antropos» – odam so‘zlari bilan bog‘langan. Ibodatxona – odamlar xudolarga sig‘ingan muqaddas bino yoki joy. Ibtidoiy odam – ilk, eng qadimgi odam. Imperator – lotincha «hukmdor», Rimda dastlab – faxriy harbiy unvon, keyinchalik mutlaq hukmdorga tegishli nom. Kohinlar – ibodatxona ruhoniylari. Koloniyalar – qadimgi davrlarda o‘z yurtini tark etgan odamlar tomonidan yangi yerlarda asos solingan manzilgoh va shaharlar. Konsul – Respublika davrida Rimdagi oliy siyosiy lavozim. Har yili saylangan ikki nafar konsul Senat va armiyaga rahbarlik qilgan. Neandertal odami – o‘rta paleolit davrida yashagan ibtidoiy odam. Uning suyak qoldiqlari dastlab Germaniyadagi Neandertal vodiysidan topilgan. N’om – yunoncha «viloyat» tushunchasini anglatagi. Misrdagi ilk davlat. Nomarx – Qadimgi Musrda ilk davlatning hukmdori. Papirus – yozuv yozish uchun ishlatiladigan qamish poyasining mag‘zi. Patritsiylar – Rimning qadimgi tub aholisi. Piramida – mahobatli tosh inshoot, fi r’avnlar maqbarasi. Pitekantrop – Antropologiya fanida zinjantrop va sinan trop singari «tik turib yuruvchi odam» deb atalgan. Ilk paleolit davrida yashagan ibtidoiy odam. Plebeylar – Rimga ko‘chib kelgan odamlar va ularning avlodlari. Polis – yunoncha «shahar». Respublika – «umumiy ish» ma’nosini anglatadi; tuzum nomi. Sinantrop – «xitoy odami» ma’nosini anglatadi. Ilk paleolit davrida yashagan ibtidoiy odam. Senat – «Oqsoqollar kengashi» ma’nosini anglatadi. Sun’iy sug‘orish – kanallar va ariqlar yordamida ekinlarni sug‘orish. Sfi nks – gavdasi sherniki va boshi insonniki bo‘lgan, piramidalarni qo‘riqlovchi ulkan haykal – afsonaviy mavjudot. Termalar – Qadimgi Rim shahridagi jamoat hammomlari. Falanga – og‘ir qurollangan askarlarning bir necha, odatda 9 yoki 16 qator saf tortishi. Falsafa (fi losofi ya) – yunoncha «fi lo» – sevish, «sofi ya» – donishmandlik tushunchalarini anglatadi. Fir’avn – Misr hukmdori; «ulug‘ xonadon» ma’nosini anglatadi. Forum – Rimda yig‘ilish joyi va savdo-sotiq maydoni bo‘lib xizmat qilgan shahar markazi. Xronologiya – asrlar, davrlar, vaqt o‘lchovi haqidagi fan; turlituman voqealar sanasi xronologiya yordamida aniqlanadi. Sivilizatsiya – qadimdagi jamiyat taraqqiyotining ancha yuksak darajasi (shaharlar, yozuv va davlatlarning rivojlanishi). Shahar-davlat – tevaragidagi hududlarni tasarrufi ga olgan o‘zini-o‘zi boshqaruvchi shahar. Ellinlar – qadimgi yunonlar; dastlab Yunonistonning barcha aholisi shunday atalgan. Etnografi ya – yunoncha atama bo‘lib, «xalqlar tavsifi » ma’nosini anglatadi. Qul – o‘zga bir kishining mulki bo‘lgan va ishchi kuchi sifatida ishlatiladigan erksiz odam («so‘zlovchi mehnat quroli»); qul ni sotib olish va sotib yuborish mumkin bo‘lgan. Tuzuvchi: Samarqand viloyati 136-IDUM Tarix o’qituvchisi: Murtazoyeva Jamila Ma’diyevna Download 0.79 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling