65Ыё7333333333333333000 ta buxgalteriya O‘tkazmasi hisobvaraqlar rejasi bo‘yicha bog‘lanishlar* Muqaddima I bob. Buxgalteriya hisobi hisobvaraqlar rejasining umumiy tavsifi

Ajratilgan bo‘linmalar, shu’ba va qaram xo‘jalik
jamiyatlaridan olinadigan schotlarning
(4100) bog‘lanishi

Mazkur guruh schotlari ajratilgan bo‘linmalar (filiallar, vakolatxonalar va boshqalar), shu’ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarining yuklab jo‘natilgan mahsulot, tovarlar, bajarilgan ishlar, ko‘rsatilgan xizmatlar, shuningdek sotilgan asosiy vositalar, nomoddiy va boshqa aktivlar bo‘yicha barcha turdagi debitorlik qarzi to‘g‘risidagi axborotni umumlashtirish uchun mo‘ljallangan. Ular quyidagi schotlardan iborat:

4110 "Ajratilgan bo‘linmalardan olinadigan schotlar";
4120 "Shu’ba va qaram xo‘jalik jamiyatlaridan olinadigan schotlar".
Bosh tashkilot tomonidan nazorat qilinadigan korxona shu’ba korxonasi deb ataladi, ya’ni bosh tashkilot shu’ba korxonasining ustav kapitalida 50 %dan ko‘p bo‘lgan miqdordagi ulushga ega.
Agar jamiyatning ovoz berish huquqiga ega aksiyalarining 20 %idan ko‘prog‘i boshqa xo‘jalik yurituvchi sub’ektga tegishli bo‘lgan taqdirda, ushbu jamiyat qaram xo‘jalik jamiyati deb e’tirof etiladi.
Korxonalar ushbu guruhdagi schotlarda mol-mulkni ishonchli boshqarish shartnomasi bo‘yicha debitorlik qarzini ham hisobga olishi mumkin. Buning uchun korxona 4130 "Mol-mulkni ishonchli boshqarish shartnomasi bo‘yicha olinadigan schotlar"ni ochishi mumkin.

T/r	Xo‘jalik operatsiyasining mazmuni	Bog‘lanuvchi schotlar			Yozuvlarni tasdiqlovchi hujjatlar
		debet	kredit
1	Asosiy vositalar ichki bo‘linmalarga berilgan:			Yukxat, hisobvaraq-faktura, asosiy vositalarni qabul qilish-topshirish dalolatnomasi
	- o‘tkazish qiymatiga	4110	9210
	- boshlang‘ich qiymatiga	9210	0100
	- QQS summasiga	9210	6410
	- chiqib ketishdan olingan foydaga	9210	9320
	- chiqib ketishdan ko‘rilgan zararga	9430	9210
2	Nomoddiy aktivlar ichki bo‘linmalarga berilgan:			Yukxat, hisobvaraq-faktura
	- o‘tkazish qiymatiga	4110	9220
	- boshlang‘ich qiymatiga	9220	0400
	- QQS summasiga	9220	6410
	- chiqib ketishdan olingan foydaga	9220	9320
	- chiqib ketishdan ko‘rilgan zararga	9430	9220
3	Investitsiyalar ichki bo‘linmalarga berilgan:			Yukxat, hisobvaraq-faktura
	- o‘tkazish qiymatiga	4110	9220
	- tannarxiga	9220	0600, 5800
	- QQS summasiga	9220	6410
	- chiqib ketishdan olingan foydaga	9220	9320
	- chiqib ketishdan ko‘rilgan zararga	9430	9220
4	O‘rnatiladigan uskunalar ichki bo‘linmalarga berilgan:			Yukxat, hisobvaraq-faktura, uskunalarni qabul qilishtopshirish dalolatnomasi
	- o‘tkazish qiymatiga	4110	9220
	- tannarxiga	9220	0710, 0720
	- QQS summasiga	9220	6410
	- chiqib ketishdan olingan foydaga	9220	9320
	- chiqib ketishdan ko‘rilgan zararga	9430	9220
5	Tugallanmagan qurilish ichki bo‘linmalarga berilgan:			Yukxat, hisobvaraq-faktura, tugallanmagan qurilishni qabul qilishtopshirish dalolatnomasi
	- o‘tkazish qiymatiga	4110	9220
	- tannarxiga	9220	0810
	- QQS summasiga	9220	6410
	- chiqib ketishdan olingan foydaga	9220	9320
	- chiqib ketishdan ko‘rilgan zararga	9430	9220
6	O‘zida ishlab chiqarilgan yarim tayyor mahsulotlar ichki bo‘linmalarga berilgan:			Yukxat, hisobvaraq-faktura
	- o‘tkazish qiymatiga	4110	9220
	- tannarxiga	9220	2110
	- QQS summasiga	9220	6410
	- chiqib ketishdan olingan foydaga	9220	9320
	- chiqib ketishdan ko‘rilgan zararga	9430	9220
7	Materiallar ichki bo‘linmalarga berilgan:			Yukxat, hisobvaraq-faktura
	- o‘tkazish qiymatiga	4110	9220
	- tannarxiga	9220	1010
	- QQS summasiga	9220	6410
	- chiqib ketishdan olingan foydaga	9220	9320
	- chiqib ketishdan ko‘rilgan zararga	9430	9220
8	Tovarlar ichki bo‘linmalarga berilgan:			Yukxat, hisobvaraq-faktura
	- o‘tkazish qiymatiga	4110	9220
	- tannarxiga	9220	2900
	- QQS summasiga	9220	6410
	- chiqib ketishdan olingan foydaga	9220	9320
	- chiqib ketishdan ko‘rilgan zararga	9430	9220
9	Ichki bo‘linmalarning o‘zi tomonidan kirim qilinishi uchun moddiy qimmatliklar berilgan (1500 schot qo‘llanilganda)	4110	1510	Yukxat
10	Ichki bo‘linmalarga berilgan materiallar bo‘yicha ularning qiymatidagi farqlar hisobdan chiqarilgan	4110	1610	Yukxat, farqni taqsimlash hisob-kitobi
11	Bo‘linmalar oldidagi debitorlik qarzi bo‘yicha musbat kurs farqi aks ettirilgan:			Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
	- to‘g‘ri hisobdan chiqarish usuli bo‘yicha	4110, 4120	6230
	- jamg‘arish usuli bo‘yicha	4110, 4120	9540
12	Filial, shu’ba yoki qaram korxona tomonidan asosiy vositalar qaytarilgan	0110-0190	4110, 4120	Yukxat
13	Filial, shu’ba yoki qaram korxona tomonidan nomoddiy aktivlar qaytarilgan	0410-0490	4110, 4120	Yukxat
14	Filial, shu’ba yoki qaram korxona tomonidan investitsiyalar qaytarilgan	0610, 5810	4110, 4120	Yukxat
15	Filial, shu’ba yoki qaram korxona tomonidan o‘rnatiladigan uskunalar qaytarilgan	0710-0720	4110, 4120	Yukxat
16	Filial, shu’ba yoki qaram korxona tomonidan tugallanmagan qurilish qaytarilgan	0810	4110, 4120	Yukxat
17	Filial, shu’ba yoki qaram korxonasidan uzoq muddatli veksellar kelib tushgan	0910	4110, 4120	Shartnoma, veksel, yukxat
18	Filial, shu’ba yoki qaram korxonasidan qisqa muddatli veksellar kelib tushgan	4020	4110, 4120	Shartnoma, veksel, yukxat
19	Filial, shu’ba yoki qaram korxonasidan pul mablag‘lari kelib tushgan	5110, 5210, 5500	4110, 4120	Shartnoma, bank ko‘chirmasi
20	Bo‘linma, shu’ba yoki qaram jamiyatidan ilgari olingan bo‘nakning hisobga olinishi aks ettirilgan	6310	4110, 4120	Shartnoma, bank ko‘chirmasi
21	Debitorlik qarzini qoplash uchun korxonalar filiallaridan naqd pul summalari kassaga kelib tushgan	5010	4110	Kirim kassa orderi
22	Debitorlik qarzini qoplash uchun ushbu korxona filiallaridan bankdagi schotlarga pul mablag‘lari kelib tushgan	5110, 5210, 5220, 5590	4110	Bank ko‘chirmasi
23	Alohida balansga ajratilgan ichki bo‘linmalardan olinishi lozim bo‘lgan foyda summasi hisoblangan	4110	8710	Ichki bo‘linmalar foydasining hisob-kitobi
24	Filiallar, shu’ba va qaram jamiyatlarining debitorlik qarzi bo‘yicha manfiy kurs farqi hisoblangan:			Buxgalteriyaning hisob-kitob ma’lumotnomasi
	- to‘g‘ri hisobdan chiqarish usuli bo‘yicha	9620	4110, 4120
	- jamg‘arish usuli bo‘yicha	3290	4110, 4120
25	Dargumon qarzlar bo‘yicha rezerv hisobiga filiallar, shu’ba va qaram jamiyatlarining umidsiz debitorlik qarzi hisobdan chiqarilgan	4910	4110, 4120	Solishtirma dalolatnoma, Xo‘jalik sudining qarori
26	Filiallar, shu’ba va qaram jamiyatlarining umidsiz debitorlik qarzi zararga hisobdan chiqarilgan	9430	4110-4120	Solishtirma dalolatnoma, Xo‘jalik sudining qarori