65Ыё7333333333333333000 ta buxgalteriya O‘tkazmasi hisobvaraqlar rejasi bo‘yicha bog‘lanishlar* Muqaddima I bob. Buxgalteriya hisobi hisobvaraqlar rejasining umumiy tavsifi

Sotib olingan xususiy aksiyalarni hisobga
oluvchi schotlarning (8600) bog‘lanishi

Sotib olingan xususiy aksiyalarni hisobga oluvchi schotlar keyinchalik qayta sotish yoki bekor qilish maqsadida sotib olingan xususiy aksiyalarning holati va harakati to‘g‘risidagi axborotni umumlashtirish uchun mo‘ljallangan.

Hisob quyidagi schotlarda amalga oshiriladi:
8610 "Sotib olingan xususiy aksiyalar - oddiy";
8620 "Sotib olingan xususiy aksiyalar - imtiyozli".
Sotib olingan xususiy aksiyalarni hisobga oluvchi schotlar 8300 "Ustav kapitalini hisobga oluvchi schotlar"ga nisbatan kontrpassiv schot hisoblanib, aksiyadorlik jamiyatlarining ustav kapitali miqdorini kamaytiradi va balansda ustav kapitali umumiy summasidan chegiriladigan summa sifatida ko‘rsatiladi.
Ushbu schotlarning debetida emitent tomonidan sotib olingan oddiy va imtiyozli xususiy aksiyalarning qiymati haqiqiy sotib olish bahosida pul mablag‘larini hisobga oluvchi schotlar bilan bog‘langan holda aks ettiriladi.
Mas’uliyati cheklangan jamiyatlar, shirkatlar va boshqa mulk shakllariga ega korxonalar sotib olingan xususiy aksiyalarni hisobga oluvchi schotlar (8600)dan korxona tomonidan boshqa qatnashuvchilarga yoki uchinchi shaxsga berish uchun belgilangan tartibda sotib olingan ustav kapitalidagi ulushni hisobga olish uchun foydalanadi.

T/r	Xo‘jalik operatsiyasining mazmuni	Bog‘lanuvchi schotlar			Yozuvlarni tasdiqlovchi hujjatlar
		debet	kredit
1	Aksiyadorlarga tegishli aksiyalar sotib olish bahosi bo‘yicha naqd pulga sotib olingan	8610, 8620	5010	Ta’sischilar qarori, to‘lov hujjatlari
2	Aksiyadorlarga tegishli aksiyalarni sotib olish uchun hisob-kitob raqamidan sotib olish bahosi bo‘yicha pul o‘tkazilgan	8610, 8620	5110	Ta’sischilar qarori, to‘lov hujjatlari
3	Aksiyadorlarga tegishli aksiyalarni sotib olish uchun valyuta hisob-kitob raqamidan sotib olish bahosi bo‘yicha pul o‘tkazilgan	8610, 8620	5210, 5220	Ta’sischilar qarori, to‘lov hujjatlari
4	Aksiyadorlarga tegishli aksiyalarni sotib olish uchun maxsus hisob-kitob raqamidan sotib olish bahosi bo‘yicha pul o‘tkazilgan	8610, 8620	5530	Ta’sischilar qarori, to‘lov hujjatlari
5	Ta’sischilar chiqib ketishida xususiy sotib olingan aksiyalar aks ettirilgan	8610, 8620	6620	Ta’sischilar qarori, to‘lov hujjatlari
6	Xo‘jalik yurituvchi sub’ekt ishtirokchisining ulushi sotib olish bahosida sotib olingan	8610, 8620	5110, 5210, 5220, 6620	Ta’sischilar qarori, to‘lov hujjatlari
7	Sotib olingan xususiy aksiyalarning sotib olish qiymatidan yuqori bahoda qaytadan sotilishi aks ettirilgan:			Ta’sischilar qarori, qabul qilish-topshirish dalolatnomasi, yukxat
	- sotish qiymatiga	5010-5530	8610, 8620
	- sotib olish qiymatidan ortiq farq summasiga	5010-5530	9590
8	Ishtirokchilarning ustav kapitalidagi sotib olingan ulushini sotib olish qiymatidan past bahoda qaytadan sotish aks ettirilgan:			Ta’sischilar qarori, qabul qilish-topshirish dalolatnomasi, yukxat
	- sotish qiymatiga	5010-5530	8610, 8620
	- sotib olish qiymatidan past farq summasiga	9690	8610, 8620
9	Nominal qiymatidan past bahoda sotib olingan xususiy aksiyalarning bekor qilinishi aks ettirilgan:			Ta’sischilar qarori, qabul qilish-topshirish dalolatnomasi, yukxat
	- sotib olish qiymatiga	8310, 8320	8610, 8620
	- nominal qiymatidan past farq summasiga	8310, 8320	9590
10	Nominal qiymatidan yuqori bahoda sotib olingan xususiy aksiya (pay)larning bekor qilinishi aks ettirilgan:			Ta’sischilar qarori, qabul qilish-topshirish dalolatnomasi, yukxat
	- nominal qiymatiga	8310, 8320	8610, 8620
	- nominal qiymatidan ortiq farq summasiga	8410, 9690	8610, 8620
11	Ustav kapitalining miqdori kamaytirilganda xususiy aksiya (ulush)larni sotib olish bo‘yicha amaldagi xarajatlar bilan ularning nominal qiymati o‘rtasidagi farq hisobdan chiqarilgan:	8310, 8320	8610	Ta’sischilarning qarori, bekor qilish dalolatnomasi
	- amaldagi xarajatlar nominal qiymatidan ortiq bo‘lgan taqdirda	9690	8610
	- amaldagi xarajatlar nominal qiymatidan past bo‘lgan taqdirda	8610	9590