66 • 20 daqiqaga qism xlorli ohakdan va qism suvdan tayyorlangan erit- maga yoki 70 li etil spirtiga solib qo`ying. Imkoningiz bo`lsa, eritmalar- ni har kuni yangilang, chunki vaqt o`tgan sari ularning kuchi pasayadi

tibbiy yordamga murojaat qiling.
ILON CHAQISHI
Eslatma: Yashayotgan joyingizdagi ilonlar haqida 
ma’lumot olishga harakat qiling va uni shu betga 
yozib qo‘ying.
Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
211
Agar biror kishini ilon chaqib olgan bo‘lsa, ilonning zaharli yoki za-
harli emasligini bilib oling. Ularning chaqish izlari ko’pincha turlicha bo’ladi: 
ZAHARLI ILON 
qoziqtish izlari
Ko‘p zaharli ilonlarn-
ing chaqqan joylarida 
asosan qoziqtishlarning 
o‘rni qoladi (ba'zan, boshqa 
tishlarning o‘rni ham bo‘lishi 
mumkin).
Agar ilonlar chaqqan 
joyda faqat 2 qator tish 
izlari bo‘lib, qoziqtish izlari 
bo’lmasa, bu ko’pincha za-
harli bo’lmagan ilon bo’ladi. 
Lekin shunda ham, ilon 
zaharli bo’lish ehtimoli bor.
Odamlar ko‘pincha zaharlimas ilonlarni zaharli deb o‘ylaydilar. Siz ya-
shayotgan joyda qaysi ilonlar haqiqatdan ham zaharli ekanini bilib olishga 
harakat qiling. Iltimos, zaharli bo‘lmagan ilonlarni o‘ldirmang, chunki ular 
zarar yetkazmaydilar. Aksincha, ular sichqon kabi zarar yetkazuvchi hay-
vonlarni qiradilar. Ba'zilari esa, hatto zaharli ilonlarni ham o‘ldiradi.
EHTIMOL ZAHARI 
BO’LMAGAN ILON

---

Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
210
Davolash:
Agar zaharlanish xavfi bo‘lsa, quyidagilarni zudlik bilan qiling:
♦ Agar bola uyg‘oq va hushi o‘zida bo‘lsa, uni qayt qildiring. Barmoqlar-
ingizni tomog‘iga soling, undan so‘ng 1 piyola tuzlangan iliq suv bering. 
Yoki unga biroz sovunli (6 choy qoshiq 250 ml suvga) suv ichiring.
♦ Agar tepadagi muolajani qilgan bo’lsangiz, yarim piyola aktivlangan 
ko‘mirni (tuyilganidan 1 choy qoshiqni) bir stakan iliq suvga aralashtirib 
ichiring. (Katta odamlarga shu aralashmaning 2 piyolasini bering, 430-
bet.)
 
OGOH BO‘LING: Kerosin, benzin yoki kuchli kislota yoki o‘yuvchi 
moddalar (ishqor)ni ichgan odam hushsiz bo‘lsa, uni qayt qildirmang. 
Agar zaharlangan odam sovqotayotgan bo‘lsa, uni o‘rab qo‘ying, 
ammo juda isitib yubormang. Zaharlanish juda jiddiy bo‘lsa, darrov