7 – amaliy mashulot ishlab chiqarish binolari va xonalari mikroiqlimini me’yorlashtirish

1–masala. Ishlab chiqarish jarayoni davrida 2 dona elektr
isitgichidan foydalaniladi va har bir isitgich soatiga 4000 kkal issiqlik
ajratib chiqaradi. Agar xonada shamoilatish qurilmasi bo‘lmasa, xona
harorati +30°C gacha yetishi mumkin. Tashqi muhit harorati +20⁰C bo‘lsa, xona havosi haroratini kamaytirish uchun talab etiladigan shamollatgich ish unumdorligini hisoblang.
Yechish:

=2x4000/0,24(30-20)x1.2=2,778 m³/soat


2 – masala Ishlab chiqarish xonasining yuzasi 40m², balandligi 4,0m, havo almashinish karrarligi k=3,0 bo‘lsa, talab etiladigan shamollat-gich ish unumdorligini aniqlang.
L = k V = kSH= 3 • 4 • 40 = 480 m³/soat
3–masala Meva soki ishlab chiqarish texnologik jarayonida ishlatila-digan qurilmalardan soatiga 25 kg suv bug‘lanadi. Xona harorati +20⁰C, tashqi havo harorati esa +15°C. Xonaning va tashqi havoning nisbiy nam-ligi mos holda 80% va 40% ga teng bolsa, talab etiladigan shamollatgich ish unumdorligini aniqlang.
Yechish:


Mustaqil yechish uchun masalalar

1. 
   Korxonadagi 60 kishiga mo‘ljallangan yigilishlar uchun audi-toriyaning eni 8 m, uzunligi 15 m, balandligi 5 m. Auditoriyada havoni so‘rib olib chiqarib yuboradigan shamollatish tizimi bor. Auditoriyaga bir soatda qancha havo kiritilishi kerak, bunda havo necha marta almashinadi?
   
2. 
   Hajmi 1000 m³ li binoda 100 ta ishchi bor. Auditoriya havo alma-shinish karraligi 3 bo‘lgan havoni so‘rib olib chiqarib yuboradigan mexanik shamollatish tizimi bilan jixozlangan. Shamollatish tizimi (shamollatish tizimi xili, shamollatish tizimi hajmi, necha marta havo almashinishiga) gigienik baho bering.
   
3. 
   Havoni so‘rib olib chiqarib yuboradigan mexanik shamollatish tizimi o‘rnatilgan binoda qish oxirida havo haroratsi 18^o, namligi 60%, uglerod (IV)-oksid miqdori 0,1% bo‘lgan. Shamollatish tizimiga baho bering.
   
4. 
   Tabiiy shamollatish tizimi binoda qishda ish oxirida havo haroratsi 24^o (ish boshlanguncha 19^o), havo namligi 76% (ish boshlanguncha 58%), uglerod (IV)-oksid miqdori 0,16% bo‘lgan. Havo miqdori hamda bino shamollatish tizimisiga gigienik baho bering.
   
5. 
   Xonada ishlatiladigan texnik vositalardan soatiga 5000 kal issiqlik
   ajraiib chiqadi va xona harorati shamollatgich bolmasa +28°Cga yetadi. Agar tashqi muhit harorati 20°C bo‘lsa, talab etiladigan shamollatgich ish unumdorligini aniqlang. (t,=+20°C bo‘lganda, p_xavo= 1,205 ga teng).
   
6. 
   Ishlab chiqarish xonasiga ish unumdorligi 3000 m³/soat soatga teng shamollatgich o‘rnatilgan. Xona hajmi 200 m³. Havo almashinish karra-ligini aniqlang.
   
7. 
   Ishlab chiqarish xonasining yuzasi 50 m² va balandligi 4,0m. Talab etiladigan havo almashish karraligi k=5 bo‘lgan holat uchun shamollatgich ish unumdorligini aniqlang.
   
8. 
   Binodagi texnoiogik jarayonlar natijasida soatiga 15 kg suv bug‘'la-nadi. Bino harorati +23°C, tashqi havo harorati +20°C. Natijada xona ichining nisbiy namligi 70% ga yetadi. Tashqi muhit havosi namligi 60%. Bino namligini kamaytirish uchun talab etiladigan shamollatgich ish unumdorligini toping. (t=+23°C va w_nam -70% bo‘lganda g = 12,2; t=20°C va w_nam -50% bolganda g=7,2ga teng)
   

Nazorat savollari
1. Ishlab chiqarish xonalarida qanday turdagi havo almashinish qurilmalaridan foydalaniladi?
2. Tabiiy havo almashinishi nima asosida amalga oshiriladi?
5. Tashkillashtirilgan tabiiy havo almashinish qanday amalga oshiriladi?