7- laboratoriya ishi : Mavzu: klasser usulida paxta tolasini sifat ko‘rsatkichlarini aniqlash

 
Sinash usullari 
Paxta tolasi quyidagi tartibda sinovdan o‘tkaziladi: 
Namunalarni tanlab olish - O‘z DSt 614 bo‘yicha. 
Pishib yetilganlikni aniqlash - O‘z DSt 618 bo‘yicha. 
Chiziqli zichlik va mikroneyr ko‘rsatkichini aniqlash - O‘z DSt 620 
bo‘yicha. 
Paxta tolasining rangi va tashqi ko‘rinishini aniqlash - O‘z DSt 629 
bo‘yicha. 
Nuqsonlar va iflos aralashmalar miqdorini aniqlash - O‘z DSt 632 
bo‘yicha. 
Shtapel massa uzunligini aniqlash- O‘z DSt 633 bo‘yicha. 
Namlikning massaviy nisbatini aniqlash -O‘z DSt 634 bo‘yicha. 
Paxta tolasining muayyan bir to‘dasi sifat ko‘rsatkichlari bo‘yicha 
sinov usullari standartlarida ko‘rsatilgan me’yor chegaralaridan 

---

oshmasligi kerak. 
 
Klassyor usulida paxta tolasining sifatini aniqlash 
Paxta tolasining O‘zDSt 604- ga muvofiq sanoat navlari va sinflari 
bo‘yicha tashqi ko‘rinishi namunalari yoki belgilangan tartibda 
tasdiqlangan boshqa namunalar. 
O‘lchash usullari 
Paxta tolasining rangi va tashqi ko‘rinishini aniqlash sinalayotgan 
namunani tasdiqlangan namunalar tashqi ko‘rinishi bilan sun’iy (arbitraj 
usul) yoki tabiiy yorug‘likda solishtirish yo‘li orqali bajariladi. 
Operatorning malakasiga bo‘lgan talablar 
Tajribalarni bajarishga paxta klassifikatsiyasi bo‘yicha maxsus kabi 
tayyorgarligini o‘tgan kishilarga ijozat beriladi. 
O‘lchash sharoitlari 
Paxta tolasining rangi va tashqi ko‘rinishini aniqlashni quyidagi 
talablarga javob beradigan maxsus xonalarda (klassyor xonasida) 
bajarish tavsiya qilinadi (11-rasm): 
1-rasm. Klassyor usulida tola sifatini aniqlash. 
-yorug‘likning zaruriy spektral tarkibini ta’minlash uchun Lumiluxe 

---

36w11 va Lumiluxe Deluxe 36w22 yoki o‘xshash spektral tavsifli 
lyuminissent lampalar qo‘llanishi kerak; 
— ish stolining yoritilganligi 500-1200 lyuks oralig‘ida bo‘lishi 
kerak; 
— ish joyida yorug‘lik bir tekis tarqalgan bo‘lishi kerak; 
— yorutgichlar klassyor stoliga parallel tartibda, poldan 2,5 - 3 m 
balandlikda o‘rnatiladi; 
— devorlar rangi bo‘g‘iq kul rang; 
— shipning rangi bo‘g‘iq oq rang; 
— klassifikatsiya stolining rangi bo‘g‘iq qora rang bo‘lishi kerak; 
— polning rangi qora-kulrang yoki qora bo‘lishi kerak; 
— xonaning ichkarisiga tashqaridan yorug‘lik tushmasligi kerak; 
— namunalarni o‘rash uchun mo‘ljallangan qog‘oz klassyorning 
ko‘rish maydonida katta joy egallamasligi kerak. 
Paxta tolasining rangi va tashqi ko‘rinishini tabiiy yorug‘likda aniqlash 
hollarida klassifikatsiya stolining usti tekis yoritilishi, yorig‘lik 500 
lyuksdan kam bo‘lmasligi kerak.