7- ma’ruza Vintli konveyerlar

7- Ma’ruza
Vintli konveyerlar.
Reja

1. 
   Vintli konveyerlarni tuzilishi va ish jarayoni
   
2. 
   Vintli konveyerlarning elementlari
   
3. 
   Vintli afzallik va kamchiliklari
   

Vintli konveyer, shnek — bu katta va kichik bo‘lak materiallarni tashish uchun universal qurilma bulib, sochiluvchan yuklarni , gorizontal va qiya tekislikda yaqin masofaga uzluksiz tashiydigan qurilmadir. Ish organi novdada joylashgan vint bulib, Harakatlantirish mexaxnizmi yordamida vint aylanganda yuk nov bo‘ylab siljiydi. Vintli konveyer mahsulotlarni doimiy ravishda ochiq yoki yopiq truba ichida ko‘chirishga, shuningdek uni balandlikka ko‘tarishga imkon beradi. Bunday uskunalar o‘rnatish va ishlatish uchun qulay, kichik o‘lchamli, muhrlangan va oraliq tushirish uchun qulay.

Vint yordamida ishlab chiqarish jarayonini sezilarli darajada mexanizatsiyalash, transportda vaqtni tejash va umuman korxona unumdorligini oshirish mumkin. Ushbu mexanizmlar aralash ozuqa, un, don, qurilish materiallari ishlab chiqaradigan korxonalarda eng mashhurdir; mashinasozlik va kimyo sanoatida qurilishda (sement va b.), elektr stansiyalarida (ko‘mir kukuni va b.), kimyosanoati va boshka tarmoqlarda changiydigan, zaharli va boshka materiallarni tashishda ishlatiladi. 
Vintli konveyerning qurilmasini, uning ishlash prinsipini va asosiy parametrlarini ko‘rib chiqamiz. Konveyer korpusining dizayni yuklash qismlari bilan jihozlangan trubadan iborat. Korpus ichida vint (Parma) — asosiy ishchi element mavjud. U elektr motor bilan aylantiriladi. Burg‘ilash pichoqlari yukni ushlab, chiziq bo‘ylab egzoz quvurlariga o‘tadi.
Vintli konveerning ishlash prinsipi va dizayni
Vintli konveyerlarning harakati ukiga (nov) asoslangan harakatlantiruvchi kuchga asoslangan. Vintli konveerning vinti yopik va ikkita muftali elektr dvigatel yordamida yopiq statsionar truba ichida aylanadi. Uy-joy (truba) po‘latdan yasalgan qismlardan iborat. Uning qalinligi strukturaning turiga va maqsadiga qarab 2 mm dan 6 mm gacha o‘zgarib turadi.
Konveyer vinti nov bo‘ylab siljiydi va material harakatlanadi.

Rasm. Vint turlari: a-yaxlit; b-tasma; c-shaklli

Rasm. Gorizontal-vertikal vintli konveyer

Vintli konveerning novdasi odatda 2-8 mm qalinlikdagi temirdan tayyorlanadi. Vintning aylanishlari soni tashilayotgan yuk turiga va vintning diametriga bog‘liq; u yukning katta og‘irligi va abraziv xususiyatlari qanchalik katta va vintning diametri shunchalik kichik bo‘ladi deb taxmin qilinadi. Og‘ir materiallar uchun aylanishlar soni odatda taxminan 50 ayl/min, engil materiallar uchun esa 150 ayl/min gacha. Vintning diametri tashilayotgan yuk bo‘laklarining o‘lchamiga bog‘liq. Hajmi bo‘yicha bir hil materialni tashishda bo‘laklarning o‘lchamidan 12 yoki undan ortiq marta va Saralanmagan (oddiy) materialni tashishda bo‘laklarning maksimal o‘lchamidan 4 yoki undan ortiq marta katta bo‘lishi kerak.

Ommaviy materiallarni tashishda lenta spirali konveerning unumdorligi yaxlit spiralli konveerdan taxminan 20-30% kam. Lenta spirali konveerlarning talab qilinadigan quvvati yaxlit spiralli konveerning quvvatidan taxminan 10% kam. Vintli konveerlarning uzunligi 76 m ga etadi, ammo bunday uzun konveerlardan foydalanish yuqori operatsion xarajatlar bilan bog‘liq. Soatiga 30 m ko‘mir sig‘imiga ega vintli va lenta konveerlarini taqqoslaganda, uzunligi 10 bilan soatiga umumiy operatsion xarajatlar taxminan bir xil ekanligi aniqlandi; uzunligi 100 litr bo‘lgan vintli konveer xarajatlari kamar konveerining xarajatlariga nisbatan ikki baravar ko‘p. Vintli konveerlarning bir turi bo‘lgan quvurlarda tashish issiq materiallarni, shuningdek zararli bug‘larni chiqaradigan materiallarni tashish uchun mo‘ljallangan.
Tashilgan materialni konveyer ichiga joylashtirish uchun yuklash moslamasi ishlatiladi. Bu kirish trubkasi bilan truba qopqog‘idagi lyuk, uning zichlikni ta’minlaydi. Tushirish moslamasi konveer trubkasidagi ochilish deb ataladi.
Vintli konveer turi har bir mijoz uchun o‘ziga xos texnik xususiyatlarga muvofiq alohida tanlanadi:
* quvvati, m3 / soat;
* vint diametri, mm;
* vint balandligi, mm;
* vint pichog‘ining qalinligi, mm;
* vida turi;
* maksimal tashish uzunligi, m va boshqalar.
Kamchiliklarga quyidagilar kiradi:
* qurilmaning uzunligini 40-60 metrgacha cheklash;
* konveerning uzoq muddatli ishlashi paytida, yuk doimiy ravishda harakatlanayotganda, uning asosiy qismi eskiradi;

• 
  davriy quvuri xizmati talab qilinadi.
  
• 
  Ushbu turdagi transport yopishqoq, juda abraziv yoki zichlashtiruvchi moddalarni ko‘chirish uchun mos emas.
  
• 
  Vintli konveerlarning afzalliklari Ishlab chiqarishni tezlashtirish va modernizatsiya qilishga yordam beradigan bir qator afzalliklari tufayli sanoatda keng qo‘llaniladi:
  
• 
  * yopiq transport korpusi tizimning yuqori zichligini saqlashga imkon beradi;
  
• 
  * Parma issiq, chang va zaharli materiallar uchun javob beradi;
  
• 
  * barcha harakatlanuvchi elementlar tashqi tomondan korpus bilan himoyalangan;
  
• 
  * bunday konveer yanada ixcham