4. Kimyoviy jarayonlarda suv o‛tlari va bakteriyalarning ishtiroki. Suv o‛tlari (ular
taxminan 30 ming turdan iborat) suv
muhitiga
organik
modda chiqaradi
, (biroq) minerallar va
karbonat angidrid yutadi. Bakteriyalar bo‛lsa,
aksincha, organik
moddalarni minerallarga
aylantiradi, demak fotosintez jarayonida hosil bo‛ladigan organik
moddani tirik organizmlar
tomonidan (masalan, baliqlar) o‛zlashtira oladigan shaklga aylantiradi.
Tabiiy suvlarda
bakteriyalarning soni 1-300 mln/ml
ni tashkil etadi, ya’ni tuproqqa qaraganda 10 marta kam.
Fitoplankton turlaridan (muallaq holda uchraydigan mikroskopik suv o‛tlari)
bitta bakteriya
ishtiroki bilan parchalanish (oksidlanish) jarayonini soda kimyoviy tenglama ko‛rinishida yozish
mumkin:
Butunlay, gidrosferada organik moddani oksidlanishi uchun yiliga taxminan 1,5*10
11
t
kislorod
talab etiladi.
Gidrosferada quyidagi kimyoviy va fizik-kimyoviy jarayonlar o‛tadi. Ulardan ba’zilarini ko‛rib
chiqamiz.
