7-amaliy mashg‘ulot termodinamik jarayonlarga doir masalalar

7-AMALIY MASHG‘ULOT
Termodinamik jarayonlarga doir masalalar.
Izoxorik jarayon tenglamasi:
(7.1)
Parametrlar o‘rtasidagi nisbat:
(7.2)
Ichki energiyaning o‘zgarishi:
(7.3)
Agar jarayonda M kg yoki V_n m³ gaz ishtirok etsa, u holda issiqlik miqdori yoki ichki energiyaining o‘zgarishi quyidagi formula orqali hisoblanadi.
(7.4)
Bu yerda V_n - normal sharoitdagi gazning hajmi ( ).
Izoxor jarayonda gaz ish bajarmaydi: (L=0.)
Entropiyaning o‘zgarishi:
(7.5)

Izobarik jarayon tenglamasi:

(7.6)
Parametrlar o‘rtasidagi nisbat:
(7.7)
1 kg gazning bajargan ishi:


(7.8)
M kg gaz uchun:
(7.9)
Yoki L=MR(T₂ – T₁)

Agar jarayonda M kg yoki V_n m³ gaz ishtirok etsa, issiqlik miqdori quyidagi formula orqali hisoblanadi:

(7.10)

Ichki energiyaning o‘zgarishi quyidagi formula orqali aniqlanadi:

(7.11)
Izotermik jarayon tenglamasi
(7.12)
yoki
Parametrlar o‘rtasidagi nisbat:
(7.13)
1 kg ideal gazning bajargan ishi quyidagi formulalar orqali aniqlanadi:
(7.14)
(7.15)
(7.16)
(7.17)
Agar jarayonda M kg gaz ishtirok etsa, u holda (7.16 – 7.17) formulalar orqali olingan natijalar M ga ko‘paytiriladi.
Solishtirma hajmni to‘liq hajm V bilan almashtirsak quyidagini hosil qilamiz:
(7.18)
(7.19)
Izotermik jarayonda T=const bo‘lgani uchun:
(7.20)
bo‘ladi.
Gazga berilgan yoki olib ketilgan issiqlik miqdori:
(7.21)
Yoki M kg gaz uchun
(7.22)
Adiabatik jarayon tenglamasi:
(7.23)
yoki
(7.24)
Bu yerda - adiabata ko‘rsatkichi.
Parametrlar o‘rtasidagi nisbatlar:
(7.25)
(7.26)
(7.27)

1 kg ideal gazning bajargan ishi quyidagi formulalardan aniqlanadi:

(7.28)
(7.29)
(7.30)
(7.31)

M kg gazninig bajargan ishini aniqlash uchun (10.6-10.9) formulalardagi solishtirma hajmni to‘liq hajm V bilan almashtirish lozim. U holda

(7.32)
(7.33)
(7.34)

M kg gaz uchun (7.34) formula quyidagi ko‘rinishga keladi:

(7.35)
Adiabat jarayon uchun termodinamikaning birinchi qonuni quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi:


(7.36)

Demak

Yoki
Ichki enerining o‘zgarishini quyidagi formula orqali ham aniqlash mumkin.
(7.37)