7-amaliy mashg’uloti mavzu: Rangli metall va qotishmalarni ishlash sharoitiga ko'ra tanlashni o'rganish

 
 
 
 
 
 
 
5-rasm Tarkibida berilliy bo’lgan qotishmaning holat diagrammasi 
vamikroskop tzilishi 
Babbitlar. Babbitlar deb asosiy qalay va qo’rg’oshindan tashkil topgan 
antifriktsion qotishmalarga aytiladi. Kimyoviy tarkibi bo’yicha babbitlar uch 
guruxga bo’linadi. 
1.qalayli babbitlar (B 88, B 83). 
2.qalay-qo’rg’oshinli babbitlar (B 16, BN, BS6). 
3.qo’rg’oshinli babbitlar (BKA , BK 2, BS ). 
Bulardan xossalari bo’yicha B 83 eng yaxshi babbit hisoblanib, uning tuzilishi 
yumshoq qalaydan iborat bo’ladi. Qotishmaning asosida surma donachalari, Q – 
qattiq eritmaning donachalari va Cu3 Sn kimyoviy birikmaning kristallari 
joylashgan bo’ladi. 
B 83 da 83% Sh, II % Sb, 6 % Cu, bor. Lekin bu qotishmada qalayning 
miqdori ko’p bo’lganligidan u qimmatbaxo material hisoblanadi, shuning uchun 
juda muxim podshipniklar tayyorlashda ishlatiladi. (B 83) ning mikrotuzilishi 33-
rasmda ko’rsatilgan.
Takrorlash uchun savollar 
1. Qanday metallar rangli metallar deb ataladi va ular qora metallar dan qanday 
farqlanadi?
2. Rangli metall qotishmalari zichligiga ko’ra qanday farqlanadi? 
B 83 markali babbitning 
mikrotuzilishi (HNO3 
ning 4% spirtdagi
eritmasida Kuydirilgan)
x 100. 

---

3. Qanday alyuminiy qotishmalarini bilasiz va ularning bir-biridan farqi va sanoat 
korxonasida qo’llanishi haqida aytib bering. 
4. Qanday mis qotishmalarini bilasiz va ularning sanoat korxonalarida
qo’llanishi haqida aytib bering.