7-laboratoriya ishi xlorid kislota eritmariaro yuzaga keladigan diffusion potentsiallar farqini o’lchash va hisoblash diffuzion potensiallar

Diffuzion potensiallar farqini o`lchashda va hisoblashda qo`lga kiritilgan ma`lumotlarni yozish formasi.
2-jadval

Еd ва Еt Ем В Eritmalar konsentratsiyasi	Еda-ning agarli sifon vositasida o`lchab olingan kattaliklari	Еdj- ning suyuq sifon vositasida o`lchangan kattaliklari	Еdt-tenglamaga muvofiq topilgan kattaliklari	Еdt- Еda	Еdt- Еdj
C1 C2 0,1-0,01
0,1-0,001
0,1-0,0001
0,01-0,001

+-Kation va anion harakatchanliklari kattaligi ilovada keltirilgan.

So`ngra diffuzion potensiallar farqi nazariy kattaliklari bilan birinchi galda agarli sifon ishlatib o`lchab olingan kattaliklar, ikkinchi galda suyuqlik bilan to`ldirilgan sifon vositasida o`lchab topilgan kattaliklararo chetlanishlar hisoblab topilib, ular ham yuqoridagi jadvalga ko`chiriladi. Jadval ma`lumotlarini bir-birlari bilan taqqoslab, quyidagi savollarga javob yoziladi.

1. Diffuzion potensiallar farqining kattaliklari qanday omillarga bog`liq?
2.Variantlardagi eritmalararo agarli va suyuqlik sifonlari joylashtirib o`lchab olingan potensiallar farqlari orasidagi nomuvofiqlikni qanday tushuntirsa bo`ladi?
Eslatma. 1. Bir eritma boshqasiga almashtirilganda, oraliq va kontakt sifonlarning uchlari har gal ularning navbatdagi eritmalarga tushirilishidan oldin, distillangan suv bilan chayilishi, keyin esa filtr qog`oz bilan quritilishi zarur.
2. O`lchash ishlari bajarilib bo`lingach, oraliq va kontakt sifonlar qurilmadan olinadi va ehtiyotlik bilan distillangan suvda chayiladi va kaliy xloridning to`yingan eritmasi quyilgan kristalizatorga tushirilib, ustidan qopqoq bilan yopib qo`yiladi.


7-laboratoriya ishiga ilova
Ba`zi bir ionlarning harakatchanliklari
(18°C sharoitdagi ionli o`tkazuvchanlik) 8-jadval

Ion	O`tkazuvchanlik, Sm2. Om-1. g-ekv-1	Ion	O`tkazuvchanlik, Sm2. Om-1. g-ekv-1
Н^+	315,0	OH-	174,0
К^+	64,6	SO2-	68,5
NН^+4	64,0	I-4	66,5
Ca^2+	51,5	CI-	65,5
Cu^2+	47,0	NO-	62,0
Na^+	43,5	CO2-	60,0
Li^+	33,4	F-3	46,6

Nazorat savollari

1. 
   Membrana orqali yuzaga kelgan diffuziyaning harakatlantiruvchi kuchi nimadan iborat?
   
2. 
   Kimyoviy potentsial nimaga teng?
   
3. 
   Diffuzion potentsial qanday yuzaga keladi?
   
4. 
   Diffuzion potensiallar farqi kattaligini qaysi tenglama yordamida hisoblab topsa bo`ladi?
   
5. 
   Diffuzion potensiallar farqi qachon minimal qiymatga ega bo`ladi?
   

Adabiyotlar

1. 
   Қосимов М.М. Назарий биофизика асослари. Тошкент, Универ­ситет, 2006, 220 б.
   
2. 
   Биофизика (практикум). Под редакцией Н.Г.Богача. - Киев, Высшая
   школа, 1983.
   
3. 
   Биофизические методы исследования. Под редакцией Ф.Юбера. -М, 1956.
   
4. 
   Бурлакова Б.В., Вепренцев Б.Н., Коле О.Р., Крюгер Ю.А. Практикум по общей биофизике. -М., Высшая школа, 1961.
   
5. 
   Қосимов М.М. Биофизикадан амалий машғулотлар. Тошкент, 1992.