7-ma’ruza. Atom tuzilishi


Download 0.7 Mb.
bet1/7
Sana09.09.2023
Hajmi0.7 Mb.
#1674954
  1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
portal.guldu.uz-Atom tuzilishi

2-MA’RUZA. Atom tuzilishi

  • Dj. Tomson elektronni ochdi.
  • Elektron atomning eng kichik zarracha, manfiy zaryadga ega.
  • Uning massasi 9,1095 10-28 g ga teng .
  • U Vodorod atomining massasidan 1843 marta kichik. Elektronning zaryadi -1.

1. Atomning yadroviy tuzilishi

  • 1903 y. ingliz olimi Tomson ion-elektron yoki statik nazariya yaratdi:
  • Tomson nazariyasiga ko’ra atom musbat zaryadlangan doira bo’lib, bu zaryadni ichida doimo elektronlar tebranib turadi.Ana shu atomning musbat zaryadlangan qismi atomning butun qismini egallab turadi.
  • 1911 y. ingliz fizigi Ernest Rezerford dinamik yoki atom tuzilishini yadroviy nazariyasini yaratdi.

1-rasm. - zarrachalarning yupqa metal pardadan o’tishi.

2-rasm . - zarrachalarning metalldan o’tishida og’ishi

1913 y. Rezerfordning o’quvchisi ingliz olimi Mozli rentgen nurlarining spektrini tekshirib:

  •  = A(z-b)
  • z elementning tartib nomeri;
  • A, b o’zgarmas sonlar;
  • - rentgen nurining to’lqin chastotasi;
  • = 1/
  • nurning to’lqin uzunligi.
  • Protonning massasi 1,0073 u.b. ga teng bo’lib,
  • uning zaryadi +1 ga teng.
  • Neytronning massasi 1,0087 u.b.ga teng,
  • uning zaryadi nolga teng.

1932 y. D.I.Ivanenko va Geyzenberg yadro tuzilishini proton–neytron nazariyasini yaratdilar:

1932 yilda ingliz fizigi Dj. Chedvik zaryadsiz zarrachalarni aniqladi va ularga neytron nomini berdi(o1n).

  • Yadrodaga protonlar neytronlarga aylanishi yoki teskari jarayon sodir bo’lishi mumkin:
  • 01n = 11P + -10e
  • 11P= 01n ++10e
  • -10e va +10e elektron va pozitron.

Download 0.7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling