7-ma’ruza. Atom tuzilishi


Elektron qavatlarning Bor nazariyasi bo’yicha tuzilishi


Download 0.7 Mb.
bet4/7
Sana13.03.2023
Hajmi0.7 Mb.
#1265783
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
portal.guldu.uz-Atom tuzilishi

Elektron qavatlarning Bor nazariyasi bo’yicha tuzilishi.

  • Elektron qavatlarning Bor nazariyasi bo’yicha tuzilishi.
  • Daniyalik fizik Nils Bor o’z nazariyasida atomning yadro modelidan, nurlanishning kvant nazariyasi va nurlanishning uzluksizlik tabiatini hisobga olgan holda:
  • 1. Elektronlar yadro atrofida har qanday orbitalar bilan emas, ma’lum aylanma orbitalar bilan aylanadi.Bu orbitalar “ruxsat etilgan” orbitalar deyiladi.
  • 2. ”Ruxsat etilgan” orbitallar bo’yicha harakatlanishda elektronlarnur tarqatmaydi.
  • 3. Elektronlar bir “ruxsat etilgan” orbitaldan ikkinchisiga o’tishda nur tarqatadi.Bu elektromagnit kvanti energiyasi atomning oxirgi holatdan boshlang’ich holatga o’tgandagi energiyalari farqidan topiladi.
  • h=E2 – E1
  • E2 va E1 atomdagi turli energetik holatlardagi energiyalar farqi.

6. Kvant mexanikasining nazariy asoslari

  • 1924 y.da fransuz fizigi de- Broyl korpuskulyar to’lqin dualizmi nafaqat fotonlar uchun, balki elektron uchun ham o’rinli degan fikrni ilgari surdi:
  • = h|m•v
  • m –elektronning massasi va v- harakat tezligi.
  • Mikrojismlarning ikki yoqlama xossalarini 1927 y.da
  • Verner Geyzenberg tomonidan ta’riflangan noaniqlik prinsipi tushuntiradi.
  • Mikrojismlarning tezligi (yoki impulsi p=m•v)
  • va fazoviy holatini (koordinatlarini) bir paytni o’zida
  • aniqlash mumkin emas.Bu noaniqlik prinsipi quyidagicha formulaga ega:
  • qv h|m
  • Holat noaniqligi (q) va tezlik noaniqligi ko’paytmasi h|m dan kichik bo’lishi mumkin emas. Noaniqlik prinsipi mikrojismlar uchun butunlay boshqacha qonunlar qo’llanishini ko’rsatadi.

7. Elektron bulut

  • Kvant mexanikasida elektronning atomdagi holati elektron bulut orqali ko’rsatiladi.
  • To’lqin funksiyasini qiymati =f(x,y,z) ga teng, bu yerda x,y,z koordinata nuqtalari.
  • To’lqin funksiyasini kvadrati ( 2 ) atomlararo fazoda elektronning bo’lish ehtimolligini ko’rsatadi.Yadroatrofida 90% elektronning bo’lish ehtimoli bo’lgan fazo orbital deyiladi.
  • 3-rasm. 2s- va 3s- elektronlarning radial taqsimlanish grafigi.
  • 4-rasm.2p elektronlarning to’lqin funktsiyasi grafigi.
  • 3-rasm. 2-s elektronga tegishli elektron bulut.
  • 5-rasm. 2p- elektronlarning radial
  • taqsimlanish ehtimolligini ko’rsatuvchi egri chiziqlar.
  • 6-rasm. 2p- elektron bulutning ko’rinishi.
  • 7- rasm. 3d- elektronlar bulutinining fazoviy shakli.

Download 0.7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling