7-ma`ruza Mono- va polimolekulyar adsorbtsiya. Polyani va bet nazariyalari. Molekulyar va ion almashinuv adsorbtsiyalari. Ionitlar. Xromatografiya usullari va ularni dori vositalarini tahlil qilishda qo’llash

Kuchli elektrolitlar adsorbtsiyasi

Kuchli elektrolitlar eritmasida elektrolitlar butkul ionlashgan holatda bo’ladi. Shu sababli ular adsorbtsiyasi murakkablashadi. Ionlar polyarli adsorbentlarda yaxshi, pollarsiz adsorbentlarda esa yomon adsorbenttsiyasida asosiy omil atsorbent satxi zareadining belgisi,ion a zaryadining belgisi va qiymati, uning radius va solvatlanish darajasi katta rol o’ynaydi. Adsorbentning musbat zaryadlangan uchastkalarda anionlar, manfiy zaryadlangan uchastkalarda esa, kationlar adsortsiyalanadi. Masalan, toza ko’mir polyarsiz adsorbent bo’lgani uchun unda elektrolitlar amalda adsorbtsiyalanmaydi. Agar ko’mir sathi oksidlangan bo’lsa, anionlarni yaxshi adsorbtsiyalaydi.

Ion zaryadi ortsa uning adsorbtsiyalanish qobiliyati ortadi. Ionlar ushbu liotrop qator bo’yicha adsorbtsiyalanadi:

Cs⁺>Rb⁺>NH₄⁺>K⁺>Na⁺>Li⁺

adsorbtsiya kamayadi

ion radiusi pasayadi

NO₃^->J^->Bq^->Cl^->F^-

adsorbtsiya pasayadi

i

on radius kamayadi

Kuchli elektrolitlar adsorbtsiyasi 3 xil bo’ladi: ekvivalent, tanlovchi va almashinish adsorbtsiya