7-ma`ruza Mono- va polimolekulyar adsorbtsiya. Polyani va bet nazariyalari. Molekulyar va ion almashinuv adsorbtsiyalari. Ionitlar. Xromatografiya usullari va ularni dori vositalarini tahlil qilishda qo’llash

Molekulyar adsorbtsiya.

Rus kimyogari va farmatsevti T.E.Lovits 1785y. qattiq moddalar satxida eritmalardan bo’ladigan adsorbtsiyani o’rgandi.

Noelektrolitlar va kuchsiz elektrolitlar adsorbent satxida molekula ko’rinishida adsorbtsiyalanadi. Bu molekulyar adsorbtsiya deyiladi. Adsorbtsiya natijasida eritmadagi erigan modda kontsentratsiyasi pasayadi.

Adsorbtsiyani adsorbat eritmasining dastlabki va muvozanatdagi kontsentratsiyalar farqi bilan aniqlanadi.

bu erda - adsorbatning dastlabki kontsentratsiyasi, moll^-1, - adsorbatning muvozanatdagi kontsentratsiyasi, mol l^-1, - adsorbtsiya sodir bo’lgan adsorbat eritmasining hajmi, - adsorbent massasi, kg; - adsorbtsiya, mol^.kg^-1.

Adsorbtsiya adsorbat tabiatiga va kontsentratsiyasiga, temperaturaga, adsorbent va erituvchi tabiatiga, adsorbent solishtirma satxiga bog’liq.

P. A. Rebinder bo’yicha:

Polyar adsorbentlarda kam qutblangan erituvchilardan polyarli adsorbatlar yaxshi adsorbtsiyalanadi; polyarsiz adsorbentlarda qutbli erituvchilarda qutblanadigan adsorbatlar yaxshi adsorbtsiyalanadi.