Feʻldan sifat yasovchi affikslar
-gʻ / -q / -k affiksi. Undosh bilan tugagan feʻllarga qoʻshilganda bu affiks oldidan bir unli orttiriladi: -ıgʻ/-ıq /-ik , ugʻ/-uq/-iik. Masalan: achıgʻ // achugʻ // achuq, artugʻ // artuq //artıq, buzugʻ// buzuq, yırtuq, sınuq, oliik, yügürük, kesik // kesük.
Bu affiks bilan yasalgan sifatlar feʻl oʻzagidan anglashilgan harakat yoki holat bilan bogʻliq boʻlgan belgini bildiradi: Qurugʻtash üzä oltursa erdi (Tafsir). Bu rud quruq ruddur, munda hargiz suv bolmas (BN).
Eski oʻzbek tilida feʻldan sifat yasovchi boshqa affikslar kammahsul boʻlib, ayrim feʻllardangina sifat yasashda ishtirok etgan. Bulardan quyidagilarni koʻrsatish mumkin:
-un — Yiizi tolun ay-tek bolgʻay (Tafsir).
-l — Andagʻ-oq tügäl ash qıldı (Tafsir).
- ri — Bir tam erdi, egri bolmısh erdi (Tafsir).
Do'stlaringiz bilan baham: |
