7-маъруза Тизимли тахлилнинг математик асослари

Jarayon yoki tizimning matematik modelini qurish va uning boshqarish algoritmini ishlab chiqish obyektini avtomatik sozlash va nazorat qilishga zamin yaratadi.

• Jarayon yoki tizimning matematik modelini qurish va uning boshqarish algoritmini ishlab chiqish obyektini avtomatik sozlash va nazorat qilishga zamin yaratadi.
• Matematik model yordamida olinishi mumkin bo‘lgan natijalarni oldindan bashorat qilish, kiruvchi faktorlarning ta’sir darajasini aniqlash, kuchliroq ta’sir etadigan ko‘rsatkichlarni nazorat qilish va zarur darajada ushlab turish, jarayon yoki tizimni optimallashtirish masalalarini yechish mumkin. Matematik modelning yo‘qligi va obyektning dinamik xossalarini yetarlicha bilmaslik jarayon yoki tizimni ko‘r-ko‘rona (intuitiv) boshqarishga majbur etadi.

Муаммони ҳал қилиш жараёни терминларида ифодаланган тескари алоқа ёрдамида бошқарувнинг умумий элементлари қуйидагилардан иборат:

• Мавжуд тизимнинг объектлари, хусусиятлари ва алоқаларининг қайта тузилиши;
• Чиқиш моделини ва тизим харакатининг мезонларини бошқариш учун тизимнинг чиқишини киришга айлантириш;
• Тизимни сақлаб қолиш ёкки яхшилаш мақсадида давом этаётган жараёнга таъсир ўтказиш;
• Мавжуд ва кутилаётган жараён ўртасидаги фарқларни аниқлаш учун ўқитиш ва англаш.

Ҳар бир босқичдаги ечимнинг натижаси тадқиқотнинг кейинги йўналишини ҳал қилувчи 2 хил маъно бериши мумкин:

• 1. Қисман бўлган ечимнинг текширувини ўтказинг (бунинг натижасида тўлиқ ечим ўрганиб чиқилиши ҳам мумкин, ўрганилмаслиги ҳам мумкин) ёки тў’лиқ ечимнинг текширувини ў’тказинг. Бу текширувларнинг ҳар бири ёки ижобий ёки салбий натижани бериши мумкин. Агар муаммонинг тўлиқ ечимининг иложи бўлмаса, салбий натижага йўналган йўл альтернатив ечим томонга олиб боради;

• 2. Тўлиқ ечимнинг текшируви ўтказилганда салбий жавобга эга бўлган томон янги гипотезалар ишлаб чиқиш ва муаммонинг ҳал этилишини бошқа йўлларини ўйлаб топиш муҳимлигини кўрсатиб беради. Ижобий жавоб бўлган томонда эса ечим тугалланган ҳисобланади, лекин бу ерда ҳам кейинги ҳаракатлар олиб борилиши мумкин.