7-маъруза Тизимли тахлилнинг математик асослари


Download 237 Kb.
bet2/7
Sana28.10.2023
Hajmi237 Kb.
#1729970
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
10-маъруза

Тизимларни моделлаштириш

  • Кибернетик системаларни ўрганишда моделлаштириш усули жуда муҳим рол ўйнайди.
  • Модел табиатда ихтиёрий объектнинг инсон яратган сунъий тимсоли бўлиб ҳизмат қилади.
  • У ўрганилаётган объекнинг нусхаси, ўрнини босувчи сифатида ўрганилади.
  • Объектни текширишда олинган натижалар айнан оригинал хусусиятларни тасвирламайди, лекин улар энг яқин, такрибий натижалар бўлиб, объект фаолиятини ўрганишда, таҳлил қилиш муҳим аҳамият касб этади. Шу боис маделлаштириш илмий изланида муҳим методлардан бири сифатида кенг кўламда қўлланилади.

Математик моделлар моделлаштиришнинг янада кенг имкониятларини намоён қилади. Бу усул билин мураккаб жараён ва ҳодисаларнинг моделлари қурилади ҳамда оригинал физик табиат билан унинг моделини айнан бир-бирига ўхшашлиги талаб этилади. Бу усул оригиналдаги ва моделдаги жараёнларнинг математик ёзилиши айнан мос келишини кўзда тутади. Математик модел бундай талқин қилинишида материал системани тасаввур этади ва унда оригиналга қараганда фарқли физик жараёнлар бўлади. Шунинг учун ҳам турли физик жараёнлар математик бир хил ёки ўхшаш ифодалар билан тасвирланиши мумкин.

  • Математик моделлар моделлаштиришнинг янада кенг имкониятларини намоён қилади. Бу усул билин мураккаб жараён ва ҳодисаларнинг моделлари қурилади ҳамда оригинал физик табиат билан унинг моделини айнан бир-бирига ўхшашлиги талаб этилади. Бу усул оригиналдаги ва моделдаги жараёнларнинг математик ёзилиши айнан мос келишини кўзда тутади. Математик модел бундай талқин қилинишида материал системани тасаввур этади ва унда оригиналга қараганда фарқли физик жараёнлар бўлади. Шунинг учун ҳам турли физик жараёнлар математик бир хил ёки ўхшаш ифодалар билан тасвирланиши мумкин.
  • Мантиқий-математика моделлари. Мантиқий математика моделлаштиришни, кўпинча расмий математик ва мантиқий моделлаштириш ҳам деб аталади.
  • Математик моделга математик физика, квант механикаси, структурали лигвистика ва бошқа моделлар киради. Бу моделларнинг муҳим синфи турли кўринишдаги, талқиндаги иқтисодий моделлар ҳисобланади.
  • Иқтисодий математик моделлаштириш иқтисодий ходисаларини таҳлил қилишда муҳим ва самарали усул ҳисобланади. У иқтисодий системани режалаштиришда ва бошқаришнинг самарали усулларини ишлаб чиқишда муҳим рол ўйнайди. иқтисодий фанлар бошқа табиий фанларга нисбатан моделлаштиришни кенг кўламда қўллашни тақозо этади.

Download 237 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling