7-mavzu. Iqtisodiy islohotlar, xususiy mulkchilikning shakllanishI. O’zbekistonda bozor munosabatlarining rivojlanishI. Reja

Sanoat, avtomobilsozlik sohasining rivojlanishi. Makroiqtisodiyotni 
barqarorlashtirishga erishish 
Sanoat, avtomobilsozlik sohasining rivojlanishi. O’zbekiston Respublikasi 
Birinchi Prezidenti Islom Karimov boshchiligidagi davlat delegasiyasining 1992 yil 
iyun oyida Janubiy Koreya Respublikasiga qilgan rasmiy tashrifi chog’ida ikki 
davlat o’rtasida o’zaro iqtisodiy hamkorlikni rivojlantirish to’g’risida dastlabki 
hujjatlar imzolandi. 1992 yilning avgust oyida esa Janubiy Koreya Respublikasi 
bilan hamkorlikda O’zbekistonda avtomobil’ ishlab chiqaruvchi qo’shma korxona 
barpo qilish to’g’risida kelishib olindi. Ushbu qo’shma korxona ta’sischilari qilib 

---

Janubiy Koreya respublikasi tomonidan «DEU» korporasiyasi, O’zbekiston 
Respublikasi tomonidan esa «O’zavtosanoat» uyushmasi belgilandi va 
O’zbekistonda barpo qilinayotgan avtomobil ishlab chiqaruvchi korxonani 
«O’zDEUavto» nomi bilan yuritishga kelishildi. Shartnomaga ko’ra har ikki 
tarafning qo’shma korxonadagi ulushi miqdori «DEU» korporasiyasi uchun 50% va 
«O’zavtosanoat» uyushmasi uchun 50% hisobida belgilandi. 1993 yilning mart 
oyida avtomobil ishlab chiqaruvchi zavod «O’zDEUavto» nomi bilan ro’yxatga 
olindi va Andijon viloyatining Asaka shahridagi priseplar ishlab chiqarish korxonasi 
negizida uni qurish boshlandi. Qo’shma korxonaning umumiy maydoni 476 ming 
kvadrat metr bo’lib, korxona qurilishiga ilg’or texnologiyalar, tajribali muhandislar, 
o’zbekistonlik yoshlar jalb qilindi. 1000 dan ortiq o’zbekistonlik yoshlar Janubiy 
Koreyaga borib “DAEWOO” kompaniyasida iishlab, avtomobil ishlab chiqarish 
tajribasini o’rganib qaytdilar. Loyiha quvvatiga ko’ra yiliga 200 ming avtomobil 
ishlab chiqara oladigan bu ulkan inshootning umumiy qiymati 658 mln. AQSh 
dollarini tashkil etdi (1997 yil). 1996 yil 19 iyulda “O`zDAEWOO” qo’shma 
korxonasining ochilish marosimi bo’ldi. 
O’zbekistonda avtomobilsozlikni rivojlantirishga doimiy ravishda e’tibor berib 
kelinmoqda. O’zbekiston Respublikasida chet el investisiyalarini jalb etgan holda 
avtomobil sanoatining ishlab chiqarish bazasini shakllantirish va rivojlantirish 
maqsadida Vazirlar Mahkamasi 1995 yil 30 mayda «Avtomobillar uchun butlovchi 
buyumlar ishlab chiqaradigan O’zbekiston-Koreya qo’shma korxonalarini tashkil 
etish to’g’risida» qaror qabul qildi. Natijada mashina detallarini ham 
O’zbekistonning o’zida ishlab chiqarishga keng yo’l ochildi. 
Vazirlar Mahkamasi «O’zDEUavto» qo’shma korxonasi ishlab chiqargan 
avtomobillarni sotish va ularga texnik xizmat ko’rsatishni tashkil etish maqsadida 
1996 yil 3 sentyabrda «O’zDEUavto» qo’shma korxonasida avtomobillar ishlab 
chiqarish, sotish va ularga texnik xizmat ko’rsatish masalalari to’g’risida qaror qabul 
qildi. Ushbu qarorda «Mersedes-bens» va «DEU» kompaniyalarining hamda boshqa 
yirik avtomobillar kompaniyalarining mutaxassislarini jalb etgan holda 
«O’zDEUavto» qo’shma korxonasi avtomobillarini ham mamlakat ichida, ham 
mamlakat tashqarisida sotish bo’yicha marketing tadqiqotlari markazini tashkil etish 
ko’zda tutildi. Ayni choqda bu markaz «DEU» korporasiyasi bilan kelishgan holda 
avtomobil modellarini yangilashga doir tadbirlar ishlab chiqish kerakligi nazarda 
tutildi. 
Andijon viloyati Asaka shahrida 1996 yildan boshlab bir qancha rusumdagi 
avtomobillar ishlab chiqarilishi yo’lga qo’yildi: 1996 yil - Damas, Tico, Nexia; 2001 
yil – Matiz; 2002 yil - Nexia Donc; 2003 yil - Chevrolet Lasetti; 2004 yil - Matiz 
Best; 2006 yil – yangilangan Damas; 2007 yil - Chevrolet Captiva, Epica, Tacuma; 
2008 yil - Nexia II; 2010 yil - Chevrolet Spark; 2012 yil - Chevrolet Malibu, 
Chevrolet Cobalt; 2013 yil - Lasetti II (Gentra); 2014 yil - Chevrolet Orlando; 2015 
yilda esa “O‘zavtosanoat” AJ tomonidan “Malibu II”, “Ravon” milliy markasi ostida 
Nexia – 3 modelining taqdimotini amalga oshirdi.
Bugungi kunda “O‘zavtosanoat”AK tizimiga kiruvchi “GM Uzbekistan” AJ 
(2007 yil), “SamAuto” (Samarqand avtomobil zavodi, 1999 yil), “MAN Auto 
Uzbekistan”(2009 yil), “GM Powertrain Uzbekistan” QK asosiy iishlab chiqarish 

---

kompaniyalari faoliyat yuritmoqda. Shu bilan birga, O’zbekiston avtomobil 
sanoatida mahalliylashtirish dasturini amalga oshirish samarali yo’lga qqo’yilishi 
natijasida “O‘zavtosanoat”AK tarkibida 75 dang ortiq korxonalar ishlab turibdi.
Mamlakat Prezidentining 2017 yildagi “Xorijiy investisiyalar ishtirokidagi 
“Uzbekistan Pejo Sitroen Automotive” korxonasini tashkil etish to’g’risida”gi 
qaroriga muvofiq “Jizzax” erkin iqtisodiy zonasida “O‘zavtosanoat”AK 
Fransiyaning “Pejo Sitroen” guruhi bilan hamkorlikda “Pejo” va “Sitroen” brendlari 
ostida yo’lovchi va yuk tashishga mo’ljallangan yengil tijorat avtomobillarini ishlab 
chiqarish yo’lga qo’yildi. U yerda 2019 yildan boshlab har yili ichki va tashqi bozor 
uchun yengil tijorat avtomobillarini ishlab chiqaruvchi korxona qurilmoqda.
1996 yil 3 oktyabrda - O’zbekiston Xalqaro yo’l harakati tashkilotiga, 1998 
yilda “O’zavtosanoat” uyushmasi Xalqaro avtotransport ishlab chiqarish 
tashkilotining to’la huquqli a’zosiga aylandi. O’zbekiston avtomobil’ ishlab 
chiqaruvchi dunyoning 28 chi davlatiga aylandi. O’zbekiston Respublikasida 
har yili oktyabr’ oyining oxirgi o’n kunligining oxirgi yakshanbasi 
“Avtotransport xodimlari kuni” sifatida nishonlanadi.