7-mavzu: Koordinatalar usuli. To‘g‘ri burchakli dekart koordinatalar sistemasi. Qutb koordinatalar sistemasi bilan dekart koordinatalar sistemasi orasidagi bog‘lanish. Analitik geometriyani sodda masalalari


Tekislikda L o’qni (ya’ni sanoq boshiga, musbat yo’nalish va mashtab birligiga ega bo’lgan to’g’ri chiziqni) qaraymiz Bu o’qni qutb o’qi, uning O sanoq boshini esa qutb deb ataymiz


Download 161.26 Kb.
bet5/7
Sana25.01.2023
Hajmi161.26 Kb.
#1122043
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Qutb koordinatalar sistemasi

Tekislikda L o’qni (ya’ni sanoq boshiga, musbat yo’nalish va mashtab birligiga ega bo’lgan to’g’ri chiziqni) qaraymiz Bu o’qni qutb o’qi, uning O sanoq boshini esa qutb deb ataymiz.

Tekislikda L o’qni (ya’ni sanoq boshiga, musbat yo’nalish va mashtab birligiga ega bo’lgan to’g’ri chiziqni) qaraymiz Bu o’qni qutb o’qi, uning O sanoq boshini esa qutb deb ataymiz.

Aytaylik M – tekislikning qutb bilan ustma – ust tushmaydigan istalgan nuqtasi bo’lsin. Bu nuqta va qutb orqali sanoq boshi qutb bilan ustma – ust tushadigan L1 o’q o’tkazamiz

L qutb o’qi bilan L1 o’q orasidagi (l, l1) burchakni bilan belgilaymiz va uni M nuqtaning qutb burchagi deb ataymiz. M nuqtaning L1 o’qdagi koordinatasini r bilan belgilaymiz va uni M nuqtaning qutb radiusi deb ataymiz. Agar M nuqta L1 o’qning musbat qismida yotgan bo’lsa, u holda r>0 (7.2.2.-rasm), agar M nuqta L1 o’qning manfiy qismida yotgan bo’lsa, u holda r<0

L qutb o’qi bilan L1 o’q orasidagi (l, l1) burchakni bilan belgilaymiz va uni M nuqtaning qutb burchagi deb ataymiz. M nuqtaning L1 o’qdagi koordinatasini r bilan belgilaymiz va uni M nuqtaning qutb radiusi deb ataymiz. Agar M nuqta L1 o’qning musbat qismida yotgan bo’lsa, u holda r>0 (7.2.2.-rasm), agar M nuqta L1 o’qning manfiy qismida yotgan bo’lsa, u holda r<0

M nuqtaning qutb burchagi va r qutb radiusi uning qutb koordinatalari deb ataladi. son M nuqtaning qutb burchagi, r esa uning qutb radiusi bo’lgan holda M yozuvdan foydalanamiz.

Kelgusida agar maxsus aytilmagan bo’lsa. L o’qdagi musbat yo’nalishni O qutbdan M nuqtaga tomon (bu holda r>0), qutb burchakning qiymati sifatida esa uning barcha mumkin bo’lgan qiymatlaridan shartni qanoatlantiradigan qiymatini tanlashni shartlashib olamiz. U holda tekislikning qutb bilan ustma – ust tushmaydigan har bir M nuqtasiga yagona va r sonlar jufti – uning qutb koordinatalari mos keladi. Aksincha, agar


Download 161.26 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling