7-мавзу. Тарихий жараёнда жамиятнинг маданий ва маънавий қадриятлари. Жамият ва тарих фалсафаси


Download 1.47 Mb.
bet4/6
Sana24.04.2023
Hajmi1.47 Mb.
#1394613
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
7 МАВЗУ жамият ва инсон борлиги фалсафаси

Идеализм

  • Хегел ижтимоий ривожланиш қонунларини тафаккур (мантиқ) қонунлари билан айнан бир деб билади. Бу эса жамиятни тушунтиришдаги мутлоқ идеализмнинг намоён бўлишидир.

Материализм

  • Жамият ривожланишининг тарихий босқичларида маълум бир моддий ишлаб чиқариш усули ётиши, бу эса ижтимоий-иқтисодий формация сифатида ифодаланиб, инсоният жамияти тарихи эса формацияларнинг кетма-кет алмашинувидан иборатдир.

«Диалектик-гуманистик» оқим

  • Неохегелчилик (Франкфурт мактаби – Т. Адорно, Т. Марузе, Ю. Хабермас ва б.);
  • фрейдизм (фрейдомарксизм – В.Райх, Э.Фромм ва б.;
  • экзистенциализм (Ж.-П. Сартр, А. Лефевр, М. Мерло-Понти ва б.);
  • феноменология (Э. Пачи, П.Пиконе ва б.),
  • «Ҳаёт фалсафаси» (Э.Блох) ва бошқалар.

«Диалектик-гуманистик» оқим

  • Ж.-П.Сартр тўғридан-тўғри «ижтимоий материя» нинг мавжудлиги тўғрисида гапирса,
  • «франкфуртчилар» эса жамиятнинг иқтисодий тузилмаси таҳлилига ўз эътиборларини қаратадилар.

Этимологик нуқтаи назардан бу тушунча турлича ҳодисаларнинг бирлигини ифодалайди:

  • Моддий дунёнинг бир қисми бўлиб, одамларнинг бирлигини ва шаклларининг тарихан ривожланаётган барча усуллари мажмуидир.
  • Одамларнинг тарихий жиҳатдан ўзаро таъсир усули ва бирлиги шаклининг ҳар бири.
  • Яшаш вақти ва яшаш жойи бир бўлган одамларнинг (минтақа, мамлакат ва б.) мажмуи.
  • Одамларнинг маълум мақсад йўлида бирлашиши.
  • Ўз вақтини биргаликда ўтказувчи одамлар гуруҳи ва бошқалар.

СОЦИУМ

  • Жамият ҳар қандай мураккаб бир бутун ҳодиса ва тизим сифатида ўз тузилиши, структурасига эга.

ЖАМИЯТ

  • Жамият тузилмасида тўртта асосий соҳалар ажралиб чиқди:
  • иқтисодий,
  • сиёсий,
  • ижтимоий,
  • маънавий соҳалар.

Иқтисодий соҳа

  • ишлаб чиқариш усули, ишлаб чиқариш кучлари ва ишлаб чиқариш муносабатларининг бирлиги, шунингдек иқтисодиётнинг ўзаро алоқадорлиги ва ўзаро таъсирлари йиғиндиси.

Download 1.47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling