7-seminar: Shaxs rivojlanishida o‘quvchilar jamoasining o‘rni. Oila tarbiyasining pedagogik asoslari. Jamoa tushunchasi. Oʻquvchilar jamoasini shakllantirishning mohiyati va tashkiliy asoslari

Oilaviy munosabatlar nisbatan mustaqil hodisa hisoblanadi. Har bir oilaning ichki huquqiy, iqtisodiy munosabatlariga xech kim behuda aralashishga haqli emas. Shu sababdan oila muqaddas va daxlsiz hisblanadi. Ramzli qilib aytilganda, oila o’ziga xos kichik bir muxtor davlatdir, lekin oila jamiyat tashqarisida emas, oilaviy munosabatlar jamiyatdagi mavjud ijtimoiy-iqtisodiy, mafkuraviy va ma’naviy munosabatlar bilan belgilanadi. Ularning ta’sirida o’zgarib rivojlanib, takomillashib boraveradi. Oilaviy munosabatlar jonli, o’zgaruvchan jarayondir. Oilada o’zaro axloqiy munosabatlarning asosini er-xotinninng o’zaro ishonchi tashkil etadi. Beruniy, axloq-odob egasi bo’luvchi inson eng avvalo o’zining yurish-turishi, muomala madniyatida, hayot kechirishida, oila barqarorligida namuna bo’lish kerakligini o’qtiradi. Nikoh so’zi- (arabcha-qo’shilish) uzbek tiliga arablardan kirib kelgan. Uzbekiston Respublikasi Niko.x va oila kodeksining 13-moddasiga binoan nikoh fuqorolik xolatini dalolatnomalarining ro’yhatidan o’tkazish yuklatilgan davlat organlarida kayd etiLadi, shunday nikohgina xukuk va majburiyatni vujudga keltiradi. Uzbekiston Respublikasida nikohni uning ijtimoiy mohiyati, maqsadiga. ko’ra oilani mustaxkamlash ehtiyojini yosh avlodni ahloqi, sihat-salomatligini xisobga olib, bir qator shartlarga amal kilgan holda tuzish zarurligi belgilanadi: bu talablar nikohdan o’tish shartlari deyiladi
Oila pedagogikasi - oilaning bolalarga ko’rsatadigan ta’sirini oiladagi tarbiya qonuniyatlari, vositalarini ota yoki onaning bolaga ta’siri, oila va uning boshka tarbiya muassasalarining o’zaro munosabatini aniklashdir. Hozirgi zamon oillari qanday turlarga ega ekanligi va ijtimoiy-psixologik xususiyatlarini bilish, ularga xos muammolarni o’rganish, oilaviy hayotga ro’y berishi mumkin bo’lgan noxushliklarning oldini olish imkonini beradi.
Oilalar tuzulishiga ko’ra bir necha turlarga bo’linishi, to’liqligiga ko’ra, bo’g’imlar soniga ko’ra, bolalr soniga ko’ra, er-xotinning ijtimoiy kelib chiqishiga ko’ra, er-xotinning ma’lumoti saviyasiga ko’ra, oilaning yoshiga ko’ra, qudalarning ijtimoiy-iqtisodiy mosligiga ko’ra, regional jihatiga ko’ra, nikohdan qoniqganlik saviyasiga ko’ra, oilada er yoki xotin etakchiligiga ko’ra, oilada , er-xotin munosabatlariga ko’ra, er-xotin millatiga (Baynalminal) ko’ra va boshqalar.
O’zbek oilasining yuqoridagi ijtimoiy-psixologik klassifikatsiyasi yoshlarni oilaviy hayotga tayyorlash uchun xizmat qiladi. Hozirgi zamon oilasining asosiy vazifalari: Har bir oila jamiyatnig bir bo’g’ini sifatida, jamiyat oldidagi ma’lum bir vazifani bajaradi. Oilaning ijtimoiy vazifalari haqida gapirganda bular quydagilar:

1.