8-bob qurilish ekologiy asi tayanch iboralar

Qurilish sohasidagi har bir mutaxassis quyidagilarni tushunishi lozim:

1. 
   Qurilish obyektining tabiiy ekotizimlarga salbiy ta’siri mu- qarrar obyektivligini va ekologik muvozanatni buzilishini;
   
2. 
   Ekologik qonun va qoidalaming chuqur ma’nosi “zarar yet- kazmaslik”, bunda quruvchining barcha faoliyatida, ya’ni obyektni loyihalashtirishdan boshlab foydalanishga tiklashgacha bo‘lgan davrida singishi shartligini;
   
3. 
   Qurilish obyektining barcha hayotiy davri bosqichlarida har tomonlama va samarali ekologik nazoratni (ekologik kuzatuvchi) zarurligini;
   
4. 
   Barqaror ekologik xavfsiz qurilishga o‘tishda qurilish faoliyatining asosiy qonun va qoidalarining ekologik ahamiyatini.
   

Qurilish sohasidagi har bir mutaxassis quyidagilarni bajara olishi shart:

1. 
   Qurilish obyektida yig‘ilgan ekologik vaziyatni baholashni va tabiat jarayonlarining tabiiy yurishida o‘zining aralashuvining salbiy oqibatlarini oldindan ko‘ra bilishni;
   
2. 
   Qurilishda asoslanmagan ekologik qarorlarga yo‘l qo‘y- masdan, ekologik qonun va qoidalami bosqichma-bosqich amalga oshirish maqsadida qurilish obyektiga tabiiy ekotizimlar bilan kichik zarar yetkazishning o‘zaro ta’sirini ta’minlashni;
   
3. 
   Qurilish ishlab chiqarilishida resurs sig‘imlami va energiyani kamaytirishni;
   
4. 
   Ekologik xavfsiz qurilish materiallari, konstraksiyalari va texnologiyalarini tanlashni;
   

142

5. 
   Qurilish obyektini va korxonasining ekologik pasportini ta- lablarga moslik bilan tuzishni;
   
6. 
   Qurilish obyektlarini foydalanishga topshirishda va qurilish jarayonida tezlik bilan aralashish uchun ekologik monitoring ma’- lumotlaridan foydalanishni;
   
7. 
   Asosiy ekologik tushunchalami, qonun va qoidalami tar- g‘ibotini o‘tkazishni.
   

Nazorat uchun savollar

1. 
   Qurilish ekologiyasining rivojlanish tarixi qachondan boshlangan va unga tushunga bering?
   
2. 
   Amerika va Angliya olimlari fanlar tizimidagi tabiiy va inson tizimlarini tushunishni qoilanishiga qanday tajribani olib kirishgan?
   
3. 
   Qurilish ekologiyasi qanday aniqlanadi?
   
4. 
   Ekotizimlar inson faoliyatini muvozanatli yoiga o‘tkazishda qanday muhim namuna sifatida manba boiadi?
   
5. 
   Ekologik toza ishlab chiqarishga ta’rif bering?
   
6. 
   Ekologik samaradorlik qanday ishlami amalga oshirishga chaqiradi?
   
7. 
   Qurilish ekologiyasini shakllanishiga nima asos boiib xizmat qildi?
   
8. 
   Qurilish ekologiyasining muhim asosiy vazifasi nima hisob- lanadi?
   
9. 
   Qurilish ekologiyasining uslubiy asosi nima hisoblanadi?
   
10. 
    Qurilish ekologiyasi qanday fanlarga tizimli asosda tayanadi?
    
11. 
    Shvetsiyada 1998-yilda “Qurilish va atrof-muhit” shiori os- tida qurilish bo‘yicha Xalqaro kengashning Butun dunyo kon- gressida qanday muammoli masalalar muhokama etildi?
    
12. 
    Qurilish ekologiyasining asosiy yo‘nalishlariga to‘g‘risida maiumot bering? *
    
13. 
    Quruvchilar uchun ekologik taiimnmg ahamiyati nimada?
    
14. 
    Qurilish sohasidagi har bir mutaxàssis nimalami bilishi, tushunishi va bajara olishi zarur?