8-ma’ruza Mavzu: Ekskavatorlar. Qazish-yuklash mashinalari to’g’risida umumiy ma’lumotlar. Reja
Download 31.37 Kb. Pdf ko'rish
|
1 2
Bog'liq8-ma’ruza (1)
|
K’op cho’michli ekskavator Ko’p cho’michi ekskavatorlar yumshoq tog’ jinslarini ajratishda, ustup burchaklarini to'g'irlashda va bo'sh tog' jinslarini qazishda foydalaniladi. Ko’p cho’michli ekskavatorlar IV kategoriyagacha qattiqlikdagi tog’ jinslarini qazib olishda ishlatiladi. Ekskavatorning to’xtovsiz ishlashi uchun qazib olinayotgan tog’jinslarida katta o’lchamli toshlarning bo’lmasligi hamda eng kattasining o’lchami cho’michning 0,2 enidan katta bo’lmasligi kerak. Ko’p cho’michli ekskavatorlar bilan qazib olingan konlarda ustuplarning yuzasi va burchaklari to’g’ri tashkil topib, qo’shimcha qo’l mehnatini talab qilmaydi. Odatda ko’p cho’michi ekskavatorlarni bir xil turdagi konlarda va katta hajmdagi tog’ jinslarini qazib olish, yoki birjoyda turib qazib olishda foydalaniladi. Ko’p cho’michli ekskavatorlar quyidagi parametrlariga qarab bo’linadi: ish jarayonida harakatlanish yo’nalishi (ko’ndalang va bo’ylama qazish); ishchi organning konstruksiyasi (zanjirli va rotor g’ildirakli); ishchi organni zaboyga berish usuli (vertikal tekislikni radial kesish, gorizontal tekislikni radial kesish, vertikal tekislikni parallel kesish). Yuqorida keltirilgan parametrlar bo’yicha ko’p cho’michli ekskavatorlarni quyidagicha turlarga ajratish mumkin: - ko’ndalang qazuvchi relsda yoki gusenitsada harakatlanvchi cho’michli zanjirda, radial yoki parallel qazuvchi yo’naltirilgan zanjirli, bir tur turdagi tog’ jinslarini qazib oluvchi yoki temir yo’l v katta kanallarning qiyaligini to’g’irlash, yoki gruntlarni qazishga mo’ljallangan erkin osilib turuvchi zanjirli; maxsus gusenitsali (gusenitsalar orasidagi masofa o’zgaruvchi) kanallarni qazish va tozalashda ishlatiladigan. -bo’ylama qazuvchi gusenitsali, g’ildirak-gusenitsali, avtomobil va pnevmog’ildirakli dizelli, chuqurligi 3.5 m va eni 1.1 m gacha bo’lgan transheya qazishga mo’ljallangan cho’michli zanjirli va 1.6-1.8 m chuqurlikdagi rotorli transheya ekskavatori. Rotorli ekskavatorlar gusenitsali (kamdan-kam hollarda gusenitsali) to’liq buriladigan cho’michli g’idirakli va elektr yuritmali, vertikal yoki gorizontal holatda radial kesuvchi, qavatli foydali qazilmalarni qazishda, konlarni ochishda qo’llaniladi. Bir cho’michli ekskavatorlarning yuqori darajada ishlatilishi ko’p cho’michli ekskavatorlardan foydalanish darajasini ba’zi hollarda yuqori darajaligini ko’rsatadi. Quydagi holatlar bunga misol bo’la oladi: 2 2 Taylor & Francis Group, LLC Mechanical еxcavation in мining and сivil Industries 1. Bir cho’michli ekskavatorning tsikl davomiyligini 15-30% qazish ishlari egallasa, ko’p cho’michli ekskavator uzluksiz holda qazib olishni ta’minlaydi. 2. Nazariy unumdorlikning qiymati 100-150 m 3 /soatdan ortiq hollarda ko’p cho’michli ekskavatorlarning foydalanish darajasini orttirishi mumkin. 3. Bir xil unumdorlikda 1m 3 foydali qazilmani qazishga ketgan energiya harajatlari ko’p cho’michli ekskavatorlarda bir cho’michli ekskavatorlarga nisbatan kamroq. 4. Qurilish materiallarini qazuvchi karyerlarda ko’p cho’michli ekskavatorlar bir xil aralashma hosil qilishda (g’isht zavodi uchun tuproq aralasmasini) qulayligi, hamda qaziluvci materiallarning saralashni amalga oshirishi mumkin. 5. Bir cho’michli ekskavatorlar ishlash va yon qiyaliklarni hosil qilishda bir xillikni amalga oshirish imkoni mav jud bo’lmasa, ko’p cho’michli ekskavatorlar gruntni chuqur va balandlikda qazish imkonini, yon qiyaliklarni bir tashkil etilishini ta’minlash imkoniga ega. Lekin quyidagi hollarda ko’p cho’michli ekskavatorlar, bir cho’michliga nisbatan foydalanishda imkonini cheklaydi: ko’p cho’michli ekskavatorlar qattiqlik darajasi IV gacha bo’lgan gruntlarni qazishda ishlayi, Katta minerallarni qazish imkoniyati mavjud emas (cho’michning 0.2 eniga nisbatan), bir xil turdagi gruntlarda sihlash imkonining mavjudligi bilan bir cho’michliga imkoniyatni boy beradi. Ko’p cho’michli ekskavatorlar qishda faqat ma’lum bir sharoitda ishlash imkonige ega. Foydali qazilmani qattiqligi qo’yilgan talablar ko’pgima mashinalar uchun umumiydir. Shuningdek foydali qazilmani uzluksiz qazib olishda ko’p cho’michli ekskavatorlarning konstruksiyasiga o’zgartirish kiritish, va yangi konstruksiyalarni ishlab chiqish yaqin kelajakda ko’p cho’michli ekskavatorlarningfoydalanish darajasini ortirishiga olib keladi. Download 31.37 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|
1 2