8-mavzu: jon meynard keyns ta`limoti va keynschilik

xo’jaligi to’g’risida»  degan kitobida  inqiroz va kolonatning (yirik er egalari bilan 
bevosita  ishlab  chiqaruvchilar  –  kolonlar  o’rtasidagi  ishlab  chiqarish  munosabat- 
lari  shakli)  rivojlanishi  davridagi  Rim  qishloq  xo’jaligiga  tavsif  beradi.  Uning 
fikricha,  qullar  erni  yaxshi  ishlatmaydilar,  erdan  yuqori  hosil  olish  uchun 
qayg’urmaydilar. Kolumella urug’ni sepishdan boshlab to hosilni yig’ib olishgacha 
bo’lgan  davrda  qullar  isrofgarchilik  qilishini,  yaxshi  ishlamasligini,  o’g’rilik 
qilishini  va pirovard  natijada donni qabul qilishda uning miqdorini hisob daftarida 
noto’g’ri  ko’rsatishini  aytib  berdi.  U  qullar  mehnatidan  ko’ra  erkin  mayda  ishlab 
chiqaruvchilar  mehna-tining  afzalligini  isbotlab  berdi.  Qullarning  imkon  boricha 
erni  ishlamaslikka  intilishini  ko’rgan  Kolumella,  bunday  er-larni  erkin  kolonlarga 
bo’lib  berish,  mayda  tovar  ishlab  chiqa-rishga  o’tish  zarurligi  to’g’risida  fikr 
yuritadi.    Bunday    fikrning    yuritilishi,    Kolumellaning    ishlab    chiqarishni 
rivojlantirish savollarini nisbatan to’g’ri tushunganligidan dalolat beradi. 
Respublika davridagi Qadimgi Rimning jiddiy iqtisodiy muammolaridan biri 
erga  bo’lgan  mulkchilikning  oqsuyak  patritsiy-lar  qo’lida  to’planishi  va  italiyalik 
ko’pchilik   dehqonlarning   er-dan   mahrum   bo’lishi   hisoblanadi.   Xonavayron 
bo’lgan mayda dehqonlarni aka-uka Tiberiy (m.o. 162-133 y.) va Gay (m.o. 153–