8-sinf ona tili darsligidagi mashqlar, matnlar, lug`atlar

darajali (y a ’ni, k o ‘z va quloq sezgilari) tuyg‘ularga amal qilsang, mayda odamga
aylanasan. (M en-Szi) 5. Ayni vaqtda, «muhmali g‘alla», ya ’ni qop kiyadigan
darajaga yetganini ham aytib, o‘z ahvoliga kinoya qilmoqda edi. (A.Qodiriy) 6.
Binoiy avvalgi ruboiysiga kamtarona baho berib, uni «muhmal» — «хот» deb
atagani ham ajoyib edi. «Muhmal»ga «musta’mal»,
ya ’ni «pishiq», «mukammal» so‘zining ichki qofiya qilingani ham Boburga juda
yoqdi, u munshiyni chaqirib, mulla Binoiy aytgan ruboiylarni yozib olishni
buyurdi. (P. Qodirov) 
Bilib oling 
Gapda biror bo‘lakning ma’nosi so‘zlovchi nazarida noaniqroq bo‘ladi va uning
ma’nosini aniqroq berish, izohlash maqsadida xuddi shunday boshqa bo‘lakni gapga
kiritadi. Masalan, Men ishni mana shundan boshladim gapida shundan
to‘ldiruvchisining ma’nosi noaniq. Shuning uchun so‘zlovchi aniqroq m a’noli 
boshqa bir to‘ldiruvchini gapga kiritadi: Men ishni mana shundan, ya’ni
tushuntirishdan, boshladim. 0 ‘zidan oldingi bo‘lakni izohlagan bunday bo‘lak
ajratilgan izoh bo‘lak deyiladi. Ajratilgan bo‘lak quyidagi turlarga bo‘linadi: 
1) ajratilgan to ‘ldiruvchi: O yimni, y a ’ni X osiyat Suvottovani, mukofotlashdi. 
2) ajratilgan aniqlovchi: Qobil bobo, yalangbosh, yalangoyoq, eshik yonida dag‘-
dag ‘ titraydi. 
3) ajratilgan hol: Uning q o ‘lidan ushlab ichkariga, mehmonxonaga, boshladi;
Anjuman bugun, soat beshda, boshlanadi; Q o‘llar ishlar tez — m ojizakor; Shaharga
borish uchun, y a ’ni o ‘g ‘lini k o ‘rish uchun,  ulov qidirdi; Bugun sizni yana,
ikkinchi marta, kechirishdi. 
4) ajratilgan izohlovchilar, asosan, izohlanmishdan keyin keladi va o ‘ziga xos
ohang bilan aytiladi. Ajratilgan izohlovchilar, ko‘pincha, egaga taalluqli bo‘ladi: 0 

---

‘g ‘lim, qo‘zichog‘im, orom olib uxlayapti, — dedi ona. Birozdan so ‘ng Hasan
oka, fizika o ‘qituvchisi, kirib
keldi. 
166-mashq. Berilgan ilmiy matnni jadval ko‘rinishida ifodalang va og‘zaki 
bayon etishga tayyorlaning. 
167-mashq. Gaplarni ko‘chiring. Nuqtalar o‘rniga ajratilgan bo‘laklar qo‘ying. 
1. 0 ‘ziga yengil hayot axtargan — ya`ni dangasa, kishi chindan ham ayanchlidir.
2. Har g‘aniy, uqsin ...ki, tirikligida ehsonidin ko‘ngullarni shod qilmag‘ay,
o‘lganidin so‘ng ani kims duo bilan yod qilmag‘ay. 3. Ahmoqona, ya`ni