№8. Termo- mexanik va mexanik payvandlash
Download 0.64 Mb. Pdf ko'rish
|
Termo-mexanik va mexanik payvandlash sinfi
|
Ishqalab payvandlash Ishqalab payvandlashda payvandlanadigan yuza o‘zaro siljitiladi, bosim kuchi ta’sir ettiriladi va qisqa vaqt qizdiriladi. Payvand yuzalar siljitib ishqalanishi natijasida sarf bo‘lgan ish issiqlik energiyasiga aylanib, ishqalanayotgan yuzani juda tezlik bilan qizdirib boradi. Zagotovkalarni payvandlanayotgan yuzalari o‘zaro bir biriga nisbatan aylanadi yoki ilgarilanma qaytma xarakat qiladi. Yuzalarni qizishi va bosim kuchi ta’sirida plastik deformatsiyalanadi. Zagotovkadagi payvand birikma toza metall yuzalarini birikishidan hosil bo‘ladi. Yuzadagi oksid plyonkalari ishqalanish va radial kuchlar ta’sirida yuqotiladi. Ishqalab payvandlashda quyidagi asosiy ko‘rsatkichlar xisoblanadi. Payvandlanayotgan yuzani o‘zaro siljish tezligi qizitish vaqti, bosim kuchi, plastik deformatsiyalanishi, ya’ni cho‘ktirish qiymati. Sifatli birikma hosil qilish uchun yoyni tezlik bilan to‘xtatib katta qiymatli kuch ta’sir etish kerak. Ishqalab payvandlashni rejimi payvandlanayotgan materialni xossasiga, uning yuzasining qiymatiga va shakliga bog‘liqdir. Ishqalab payvandlash yordamida bir tarkibli va turli tarkibli metall va qotishmalarni payvandlash mumkin, misol: misni po‘lat bilan, alyuminiyni titan bilan va boshqalar. Sanoatda ishqalab payvandlash kesuvchi asboblarni tayyorlashda, turli vallarni, shtoklarni porshenlar bilan, puansonlarni va shunga o‘xshashlarni. Bu usul bilan payvandlashda kontaktli payvandlashga nisbatan sarf bo‘ladigan energiyani qiymati 5-10 marta kam sarf bo‘ladi. Ultratovushaviy payvandlash. Ultrotovushaviy payvandlashda bosim kuchi, qizdirish va payvandlanayotgan yuzani o‘zaro ishqalab payvandlash bajariladi. Ishqalanish kuchi o‘q bo‘yicha ta’sir etuvchi P kuchi, ultrotovush chastotali mexanik tulqin orqali sodir bo‘ladi. Mexanikaviy to‘lqin hosil qilish uchun magnitostiktsion effekt ta’sirida ayrim metallarni o‘lchamini o‘zgarishidan foydalaniladi. Materiallarni magnitostiktsion effekt yordamida o‘lchamni o‘zgarishi juda kichik, uning qiymatini oshirish va energiyani bir yerga yig‘ish uchun to’lqin yo‘nalishlaridan foydalaniladi. Bu usul bilan qalinligi 1 mm dan 0,001 mm gacha bo‘lgan falga, listlarni payvandlash mumkin. Download 0.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|