№8. Termo- mexanik va mexanik payvandlash

 
 
  

---

 
Diffuzion payvandlash 

Bu usul payvandlash vakumda bosim ostida payvandlashdir. 
Payvandlanadigan detall bo‘laklarini o‘zaro siqiladi, absolyut 
erish temperaturasini 0,7-0,8 miqdorigachan qizdiriladi va 5-20 
minut ushlab turiladi va siqish natijasida metall bo‘laklarida 
o‘zaro diffuziyalanish sodir bo‘ladi va 1-20 Mpa miqdorda 
plastik deformatsiyalanish natijasida birikma hosil bo‘ladi. 
Aksariyat xollarda yuzani mikroqotirishlarni deformatsiyalanadi, 
shunig uchun uzelda o‘lcham qiymati o‘zgarishsiz qoladi. 

Diffuzion payvandlash faqat vakuumda bajarilmay, himoya 
gazlari geliy, vodorodda ham payvandlash bajariladi. 

Bu usul bilan amalda hamma metallarni payvandlash mumkin. 
Bu usulning asosiy yutug‘i shundan iboratki, juda oz miqdordagi 
deformatsiyalanish natijasida olinadigan birikma turli metallar 
bo‘lib past temperaturada bajariladi. 


 
 
  

---

 
Qoplash (naplavka)  

Detalni yuzasiga kerakli tarkibdagi metall qatlamini yetkizish jarayoniga 
qoplash deyiladi. Qoplash yedirilgan detallarni tiklashda va yangilarini 
tayyorlashda ham qo‘llaniladi. Qoplash uchun sarf bo‘ladigan massa 
detallni umumiy massasiga bir necha ulushiga teng bo‘ladi. 
Qoplanadigan metallni mexanik xossasini saqlab qolish uchun asosiy 
detall juda kam miqdorda erib qoplanayotgan metall bilan juda oz 
miqdorda aralashishi kerak. 

Metall elektrod bilan dastaki qoplash eng oddiy usullardandir. Qoplash 
uchun kichik tokda qisqa elektroyoydan foydalaniladi. Ish unumdorligini 
oshirish uchun elektrod (bog‘i) dasta sim va uch fazali yoydan 
foydalaniladi. 

Flyus qatlami ostida avtomatikaviy payvandlash katta xajmda suyuq 
metall vannasini va metalni hosil qiladi. Yirik detallarni qoplash uchun 
bir necha yoydan foydalaniladi. Bunda bitta ishchi bir necha apparatni 
boshqarib, har bir apparat detalni turli joylarini qoplash uchun 
ishlatiladi. 

---