9-11 amaliy ish blok bo‘yicha ruda sifatsizlanishi va yo‘qotilishining o‘rtacha miqdorini hisoblash

Masala: Quyidagi sharoitlarda blok bo‘yicha rudaning yo‘qotilishi va sifatsizlanishining o‘rtacha miqdori hisoblansin:

Qo’porilgan ruda
R uda tanasining o‘rtacha gorizontal qalinligi m=3 m. Rudaning hajmiy og‘irligi γ=3,0 t/m³ . Ruda magazinlab qazib olish tizimi orqali qazib olinadi (1.1 rasm). Qavat balandligi N_et=60 m. Blok uzunligi L_bl=50 m (2.1 rasm) Qazib olish ishlarida ruda yo‘qotilishi: Kameralarda-5%, seliklarda-15%. Qazib olish ishlarida ruda sifatsizlanishi: Kameralarda-5%, seliklarda-15%.
2.1 rasm. Magazinlab qazib olish tizimi.
Masalaning yechimi:

2.1 jadvaldagi natijaviy ma’lumotlar va qazib olish ishlari bosqichlari bo‘yicha blokdagi ruda zaxirasini hisoblaymiz:

Kon lahimlari va ish bosqichlari	Blokdagi kon lahimlari	Uzunligi, m.		Ko‘ndalang kesim yuzasi, m^2.			Ruda bo‘yicha hajmi, m^3.		Rudaning sanoat zaxirasi
		Bitta lahimda	Umumiy	Ruda bo‘yicha	Atrof tog‘ jinslarida	T			Blokdagi umumiy ruda zaxirasi % hisobida
Tayyorlash ishlari Tashish shtreki Yuqorilovchi lahim Zaezd (kirma) Yuklash kamerasi Jami	1 1 7 7 ----	50 61 5 5 ----	50 61 35 35 181	7 6 ---- ---- ----	---- ---- 7 2.5 ----	350 366 ---- ---- 716		1050 1098 ---- ---- 2148		---- ---- ---- ---- 7.9
Kesish ishlari Gorizontal kesuvchi lahim Yuqorilovchi lahim bilan tutashgan kameralar Tik kesuvchi lahim Jami	1 16 2 ----	40 4 45 ----	40 64 90 194	6 3 6 ----	---- ---- ---- ----	240 192 540 972		720 576 1620 2916		---- ---- ---- 10.8
Qazish ishlari Kameralarni qazish Seliklarni qazish Jami	---- ---- ----	---- ---- ----	---- ---- ----	---- ---- ----	---- ---- ----	5220 2092 7312		15660 6276 21936		---- ---- 81.3
Blok bo‘yicha: Hammasi	----	----	375	----	----	9000		27000		100

2.1 jadval
2.2 jadvaldagi natijaviy ma’lumotlar va qazib olish ishlari bosqichlari bo‘yicha blokdagi qazilgan rudaning taqsimlanishini hisoblaymiz.
2.2 jadval

Blok elementlari va ish bosqichlari	Sanoat zaxirasi	Koeffitsient			Ajratib olingan ruda zaxirasi, t.	Sifatsizlanish bilan hisoblaganda qazib olingan ruda miqdori, t.		Blokdagi qazilgan rudaning ish bosqichlari bo‘yicha ulushlarda ifodalanishi.
		Ajratib olish	Sifatsizlanish
Tayyorlash ishlari	2148	1.0	----	2148		2148	0.079
Kesish ishlari	2916	1.0	----	2916		2916	0.108
Qazish ishlari: Kameralarni; Qismanchiqarish To‘liq chiqarish Seliklarni; Jami qazishda	4700 10960 6276 21936	1.0 0.95 0.85 0.932	---- 0.05 0.15 0.068	4700 10412 5335 20447		4700 10960 6276 21936	---- ---- ---- 0.813
Blok bo‘yicha hammasi	27000	0.944	0.055	25511		27000	1.0

Qazib olish ishlari uchun rudaning ajratib olish koeffitsientini hisoblaymiz:

Qazib olish ishlari uchun rudaning sifatsizlanish koeffitsientini hisoblaymiz:

Blok bo‘yicha rudani ajratib olishning o‘rtacha ko‘rsatkichini hisoblaymiz:

Blok bo‘yicha ruda sifatsizlanishining o‘rtacha ko‘rsatkichini quyidagicha hisoblaymiz

Blokni qazib olishda qazish ishlari bosqichlari bo‘yicha qazib olingan ruda miqdorlarining ulushlarda ifodalanishi.
Tayyorlash ishlari uchun:

Kesish ishlari uchun:

Qazish ishlari uchun:



TOPSHIRIQ

2.3 jadvalda berilgan ma’lumotlar asosida blok bo‘yicha ruda sifatsizlanishi va yo‘qotilishining o‘rtacha miqdori hisoblansin.

2.3 jadval

Ko‘satkichlar	Variantlar
	I	II	III	IV
Ruda tanasining qalinligi, m. Ruda tanasining yotish burchagi, grad. Rudaning hajmiy og‘irligi, . Qazib olish tizimi. Qavat balandligi, m. Blok uzunligi, m. Ruda yo‘qotilishi, %: Kameralarni qazib olishlda, %. Seliklarni qazib olishlda, %. Ruda sifatsizlanishi, %: Kameralarni qazib olishlda, %. Seliklarni qazib olishlda, %.	12 75 3,5	13 70 3,5	5 70 3,2	8 80 3,7
	Rudani nimqavatlardan qulatib q,ol,t		Rudani magazinlab q,ol,t
	55 50 3 15 5 12	65 50 4 15 5 12	60 50 6 15 8 10	70 60 8 14 9 16

E s l a t m a. Qo‘shimcha ma’lumotlar o‘qituvchining ko‘rsatmasi bo‘yicha yoki kitob oxirida berilgan ilova bo‘yicha qabul qilinadi.