9-Amaliy mashg‘ulot: Gavda muskullarining tuzilishi Reja

Elkani bosh, bo‘yin va tanaga birlashtiruvchi muskullar: 
Ko‘krak–elka – bosh muskuli – m. sternobrachiocephalicus – lenta shaklida, 
elka va to‘sh suyaklari o‘rtasida joylashib, ikki qismdan iborat: yuqorigi – elka–bosh 
muskuli; pastki – to‘sh –bosh muskuli. 
Elka–bosh muskuli – m. brachiocephalicus - yakka va pastki jag‘ suyaklaridan 
boshlanib, elka suyagining deltasimon tarog‘ida tugaydi. 
To‘sh–bosh muskuli – m. sternocephalicus - chakka va pastki jag‘ suyaklaridan 
boshlanib, to‘sh suyagining dastasida tugaydi. Muskul oralig‘ida ariqcha bo‘lib, 
unda bo‘yinturuq vena – vena jugularis joylashadi. Funktsiyasi: oldingi oyoqni old 
tomonga tortadi, elka bo‘g‘imini yozasi, bosh va bo‘yinni egadi. 
Elkaning keng muskuli – m. latissimus dorsi - ko‘krak qafasining yuqorigi va 
yon qismini o‘rab turadi, 3-nchi ko‘krak umurtqasi hamda oxirgi bel umurtqasigacha 
bo‘lgan oraliqdan boshlanib, elka suyagining ichki yuzasida tugaydi. Funktsiyasi: 
oldingi oyoqni orqaga tortadi, ko‘krak qafasini siqib nafas chiqarishga yordam 
beradi. 
Ko‘krak muskullari – m.m. pectoralis - ko‘krak devorining pastki qismi bilan 
elka suyaklari oralig‘ida joylashadi. Muskul yuza va chuqur qavatlardan tashkil 

---

topgan. Ko‘krakning yuza muskuli – m. pectoralis supericialis - elka va elka oldi 
qismlariga bo‘linadi. Har ikkalasi ham to‘sh suyagining oldidan boshlanib, ikki 
boshli muskul fastsiyasida va elka suyagining tarog‘ida tugaydi. Funktsiyasi: oldingi 
oyoqni oldingi tomonga tortadi, tanani oldinga itaradi. Ko‘krakning chuqur muskuli 
– m. pectoralis profundus - kuchli taraqqiylashgan bo‘lib, elka qismi – pars 
brachialis chin qovurg‘alar ustidan boshlanadi va elka suyagining katta–kichik 
do‘ngliklarida tugaydi; old qismi – pars praescapularis 2–4-nchi qovurg‘alar 
ro‘parasidan boshlanadi va kurak suyagi oldiga o‘tib, muskul fastsiyasida tugaydi. 
Funktsiyasi: elka bo‘g‘imini yozadi va oyoqni tanaga birlashtiradi.