9-bob. Tovar-moddiy zaxiralar hisobi

Debet
Kredit
1
T o v ar-m o d d iy z a x iralarn i sotib olish (T M Z ni davriy 
h isobga olish u slu b id a)
9140
6010
H iso b o t d a v rin in g o x irid a inventarizatsiya natijalari b o ‘y ic h a T M Z
sch y o tlari b o ‘y ic h a qoldiqlarga tu zatish lar qilindi:
a) asosiy m oddiy zax iralar: 
zaxiralam ing o ‘sishi 
zaxiralam in g kam ayishi
1000
9150
9150
1000
2
b) tu g allan m ag an ishlab chiqarish:
o ‘sish
kamayish
2010
9150
9150
2010
s) tay y o r m ahsulot: 
zaxiralam ing o ‘sishi 
zaxiralam ing kam ayishi
2810
9150
9150
28 1 0
d) tovarlar: 
zaxiralam in g o'sishi 
zaxiralam in g kam ayishi
2900
9150
9150
2900
3
H iso b o t d av rin in g o x irid a 91 4 0 “D avriy hiso b d a T M Z
so tib olish / x arid q ilis h ” sch y o tin in g yopilishi
99 1 0
9140
4
H isobot davri o x irid a 91 5 0 “D avriy hiso b d a T M Z
b o ‘y ich a tu z a tish la r” sch y o tin in g yopilishi
9910
(9 1 5 0 )
9150
(99 1 0 )
9.4. Materiallar kirimi va sarflanishini hisobga olish hamda 
hujjatlashtirish
Korxonaga tegishli boMgan xomashyo, materiallar, yoqilgM, 
ehtiyot qismlar, butlovchi buyumlar, sotib olingan yarim tayyor 
mahsulotlar, konstruksiyalar, detallar, idishbob materiallar, inventarlar, 
xo‘jalik jihozlari 
va 
qiymatliklaming 
mavjudligi 
va 
harakati
256

---

to‘g ‘risidagi axborotlami umumlashtirish quyidagi schyotlarda amalga 
oshiriladi:
1010-“Xomashyo va materiallar”;
1020-“Sotib olinadigan yarim tayyor mahsulotlar va butlovchi 
qismlar”;
1030-“Yoqilg‘i”;
1040-“Ehtiyot qismlar” ;
1050-“Qurilish materiallari”;
1060-“Idish va idishbop materiallar”;
1070-“Chetga qayta ishlash uchun berilgan materiallar”;
1080-“Inventar va xo ‘jalik anjomlari”;
1090-“Boshqa materiallar”.
Ushbu hisobvaraqlaming debetida ishlab chiqarish zaxiralarining 
ko'payishi, kreditida esa ulam ing ishlab chiqarish va boshqa maqsadlar 
uchun sarflanishi aks ettiriladi.
9.6-rasm. M ateriallam i korxona balansiga kiritish yoMIari
Misol. M as’uliyati cheklangan jamiyatning ta’sis shartnomasida 
nazarda tutilishicha, ta’sischilar ustav kapitaliga ulush sifatida tovar-
257

---

moddiy boyliklami kiritadilar. Bunda ta’sischi 36000 ming so‘m, shu 
jumladan QQS 
6000 ming so ‘m summadagi qurilish materiallarini, 
boshqa ta’sischi esa 12000 ming so ‘m qiymatdagi tovarlami kiritadi.
9.4-jadval