9-мавзу. Оилавий низолар ва унинг фарзанд тарбиясига таъсири режа

Низоли вазиятларни бошқариш усуллари.
Умумташкилий (комплекс) мақсадлар. Бу усулнинг моҳияти – барча қатнашчиларнинг ҳаракатини, бутун кучини бош мақсаднинг амалга ошишига сафарбар қилиш.
Мувофиқлаштиришнинг таркибий тизими. Дисфунксионал оқибатлардан ҳоли бўлиш ҳамда кишиларнинг хатти-ҳаракатларигаижобий таъсир ўтказиш туфайли, келиб чиқиши мумкин бўлганнизоларнинг олдини олиш ва уларни бошқариш учун мукофотлаш тизими кеч қўлланилади.
Низоли вазиятларни олдини олиш ёки зиддиятини юмшатишнинг бешта стратегик усули маълум.
Узоқлашиш. Комил инсон жанжалдан узоқлашишга ҳаракат қилади. Келишмовчилик авжига чиққанда у муҳокамага қатнашмайди. Бундай усул низоли вазиятнинг ечилкишига манфаатдор бўлмаган ва ўзаро муносабатларнинг зохирий яхшилигича қолишини исташган ҳолларда томонлар томонидан қўлланилади.
Силлиқлашиш. Бу усул кишиларнинг яхшиликка ундаш йўли билан низони бартараф қилишга қаратилган. Зиддиятли вазиятда қарама-қарши томонлар бир – бири билан хушмуомалали бўлишга, арзимаган нарсага аччиқланиш, умуман, бир вақтнинг ўзида бирга сузаётган қайиқни “қалтис тебратиш” ярамаслигига чақиришади.
Мажбурлаш. – бу таманлардан бирининг ҳоҳиш иродасини, сўзини мажбуран, зўрлаб қабул қилишдир. Бундай стратегияни қўллайдиган томон тажоввузкорлик билан ўз ҳоҳишини қарши томонга мажбурлаб ўтказади.
Келишув. Низоли ҳолатдан мувофаққиятли чиқишнинг энг муҳим шарти – бу муросага кела олишдир. Келишув билан низоларни ҳал этиш, бу юқори баҳоланувчи стратегик усул бўлиб, бунда иккала томонни қаноатлантирувчи ечимга келинади.
Муаммони ҳал қилиш. Бу усул барча томонларни қаноатлантирувчи ечимини топиш учун низони чақирувчи сабабларни чуқур таҳлил қилишва барчани фикрларини инобатга олишга асосланади. Бу усул тарафдорлари ўзларини мақсадига бошқалар мақсади орқали эмас, балки низонинг энг оқилона ечимини топиш эвазига эришишни хоҳлайдилар.
Оилавий низоларнинг олдини олиш. Никоҳ муносабатларини нормаллаштириш, низоларда низолар ривожланишининг олдини олиш бўйича кўплаб тавсиялар ишлаб чиқилган (В. Владин, Д. Капустин, И. Дорно, А. Эгидес, В. Левкович, Ю. Руриков). Уларнинг аксарияти қуйидагиларга ажратилади:
Ўзингизни ва айниқса бошқани ҳурмат қилинг. Унутмангки, у (у) сизга энг яқин одам, фарзандларингизнинг отаси (онаси). Хатоларни, ҳақоратларни ва "гуноҳларни" тўпламасликка ҳаракат қилинг, лекин дарҳол уларга жавоб беринг. Бу Шни тўплашни йўқ қилади. Жинсий зўравонликни истисно қилинг, чунки улар унутилмайди. Бир-бирингизга бошқалар (болалар, танишлар, меҳмонлар ва бошқалар) олдида шарҳ берманг.
Ўз қобилиятингизни ва қадр-қимматингизни ошириб юборманг, ҳар доим ўзингизни ва ҳамма нарсани тўғри деб билманг. Кўпроқ ишонинг ва ҳасадни минимал даражада сақланг. Эҳтиёт бўлинг, турмуш ўртоғингизни тинглаш ва эшитиш қобилиятига эга бўлинг. Пастга тушманг, жисмоний жозибангизга эътибор беринг, камчиликларингиз устида ишланг. Ҳеч қачон турмуш ўртоғингизнинг аниқ камчиликларини умумлаштирманг, фақат муайян вазиятдаги ўзига хос хатти-ҳаракатлар ҳақида гапиринг.
Ўзингизнинг севимли машғулотларингизга қизиқиш ва ҳурмат билан муносабатда бўлинг. Баъзида оилавий ҳаётда ҳақиқатни билишга интилишдан кўра, ҳақиқатни ҳар қандай ҳолатда ҳам аниқлашга ҳаракат қилиш яхшироқдир. Ҳеч бўлмаганда баъзан бир-бирингиздан танаффус олишга вақт топишга ҳаракат қилинг. Бу алоқанинг эмотсионал-психологик ҳаддан ташқари тўкилишини олиб ташлашга ёрдам беради.