9. Satrlar va tuzilmalar

Prototip 1: string sinf obyektini С-satr bilan taqqoslaydi;
#include
int compare(const char *Ptr) const;
Misol:
string str1("abc"), str2("abd");
cout << str1,.compare("abd") << endl;
Prototip 2: string sinfi obyektidagi off indeksidan boshlab N0 uzunlikdagi parchani С-satr bilan taqqoslaydi;
#include
int compare(size_type Off, size_type N0, const char *Ptr) const;
Misol:
string str1("abc"), str2("abd");
cout << str1,.compare(0, 2, "ab") << endl;
Prototip 3: C-satrda satr boshidan boshlab qo‘shimcha ravishda parcha uzunligini ko‘rsatish imkonini beradi;
#include
int compare(size_type Off, size_type N0, const char *Ptr, size_type Count) const;
Misol:
string str1("abc"), str2("abd");
cout << strl,.compare(0, 2, "abc", 2) << endl;
Prototip 4: string sinfidagi ikkita obyektni taqqoslaydi;
#include
int compare(const string &Right) const;
Misol:
string str1("abc"), str2("abd");
cout << str1,.compare(str2) << endl;
Prototip 5: string sinfi obyektidagi off indeksidan boshlab N0 uzunlikdagi parchani boshqa string sinfi obyekti bilan taqqoslaydi;
#include
int compare(size_type Off, size_type N0, const string &Right) const;
Misol:
string str1("abc"), str2("abd");
cout << str1,.compare(0, 2, str2) << endl;
Prototip 6: Right satrida qo‘shimcha ravishda uzunlik (Count) va boshlang‘ich indeksni (Roff) ko‘rsatish imkonini beradi. Taqqoslash registrni hisobga olgan holda bajariladi. qiymat sifatida quyidagilardan birini qaytaradi: manfiy son – string sinfi obyekti parametr sifatida uzatilgan satrdan kichik bo‘lsa, 0 – agar satrlar teng bo‘lsa va musbat son – string sinfi obyekti parametr sifatida uzatilgan satrdan katta bo‘lsa.
#include
int compare(size_type Off, size_type N0, const string &Right, size_type Roff, size_type Count) const;
Misol:
string str1("abc"), str2("abd");
cout << str1,.compare(0, 2, str2, 2) << endl;

9.3. Satrni songa va sonni satrga almashtirish

Satrni songa almashtirish uchun quyidagi funksiyalardan foydalaniladi:
atоi() va atol() funksiyalari С-satrni mos ravishda int va long tipidagi sonlarga almashtiradi. Funksiyalarning prototiplari:
#include
int atoi(const char *Str);
long atol(const char *Str);
Belgilarni oʻqish raqamlarga mos kelganda amalga oshiriladi. Ya’ni, satrda raqamdan tashqari boshqa belgilar ham boʻlishi mumkin. Satr boshidagi boʻshliq (пробель) e’tiborga olinmaydi. Almashtirishga misollar:
cout << atoi("25") << endl; // 25
cout << atoi("2.5") << endl; // 2
cout << atoi("5str") << endl; // 5
cout << atoi("5s10") << endl; // 5
cout << atoi("\t\n 25") << endl; // 25
cout << atoi("-25") << endl; // -25
cout << atoi("str") << endl; // 0
atol() funksiyalari ham shunday natija beradi.
strtol() va strtoul() – С-satrni mos ravishda long va unsigned long tipidagi songa almashtiradi. Funksiyalarning prototiplari:
#include
long strtol(const char *Str, char **EndPtr, int Radix);
unsigned long strtoul(const char *Str, char **EndPtr, int Radix);
Satr boshidagi boʻshliq belgilari e’tiborga olinmaydi. Belgilarni oʻqish son yozuvi boʻlmagan belgida tugallanadi. Bu belgiga koʻrsatkich, agar u nolga teng bo’lmasa, EndPtr parametr orqali ochiq. Radix parametrida sanoq sistemasini koʻrsatish mumkin (2 dan 36 gacha son). Agar Radix parametrida '0' soni berilgan boʻlsa, u holda sanoq sistemasi avtomatik ravishda aniqlanadi. Almashtirishga misollar:
char *P = 0;
cout << strtol("25", 0, 0) << endl; // 25
cout << strtol("025", 0, 0) << endl; // 21
cout << strtol("0x25", 0, 0) << endl; // 37
cout << strtol("111", 0, 2) << endl; // 7
cout << strtol("025", 0, 8) << endl; // 21
cout << strtol("0x25", 0, 16) << endl; // 37
cout << strtol("5s10", &P, 0) << endl; // 5
cout << P<< endl; // s10
system("Pause");

Agar satrda son boʻlmasa, nol soni qaytariladi. Agar son tip uchun qiymatlar diapozonidan chiqib ketsa, u holda qiymat tip uchun minimal (LONG_MIN yoki 0) yoki maksimal (LONG_MAX yoki ULONG_MAX) qiymatga mos boʻladi. errno oʻzgaruvchisiga ERANGE qiymati oʻzlashtiriladi. Xatolik bayroqchasini tashlash uchun errno oʻzgaruvchisiga '0' qiymat oʻzlashtiriladi. Misol:
cout << strtol("str", 0, 0) << endl; // 0
cout << strtol("99999999999999999", 0, 0) << endl;
// 2147483647 (LONG_MAX ga mos keladi)
if(errno == ERANGE) {
cout << "Xato" << endl; // Error
}
errno = 0; // xatolik bayroqchasini tashlash
cout << strtol("25", 0, 0) << endl; // 25
if(errno != ERANGE) {
cout << "OK" << endl; // OK
}
system("Pause");

atof() – С-satrni double tipidagi songa almashtiradi. Funksiyaning prototipi:
#include
double atof(const char *String);
cout << atof("25") << endl; // 25
cout << atof("2.5") << endl; // 2.5
cout << atof("5.1str") << endl; // 5.1
cout << atof("5s10") << endl; // 5
cout << atof("str") << endl; // 0
Satr boshidagi boʻshliq belgilari e’tiborga olinmaydi. Belgilarni oʻqish haqiqiy son yozuvi boʻlmagan belgida tugallanadi.
Bu belgiga koʻrsatkich, agar u nolga teng boʻlsa, EndPtr parametri orqali kirishli (ochiq). Almashtirishga misol: char *р=0;
strtod() – С-satrni double tipiga ega boʻlgan songa almashtiradi. Funksiyaning prototipi:
#include
double strtodfconst char *Str, char **EndPtr);
cout << strtod("\t\n 25",0) << endl; // 25
cout << strtod("2.5",0) << endl; // 2.5
cout << strtod("5.1str",0) << endl; // 5.1
cout << strtod("14.5e5s10",&p) << endl; // 1.45e+006
cout << p << endl; // s10
Agar satrda son boʻlmasa, u holda '0' soni qaytariladi. Son tip diapozonidan chiqib ketsa, u holda – UGE_VAL yoki HUGE_VAL, qiymati qaytariladi, errno oʻzgaruvchisiga esa, ERANGE qiymat oʻzlashtiriladi. Xatolik bayroqchasini tashlash uchun errno oʻzgaruvchisiga '0' qiymat oʻzlashtirish lozim.
Koʻrib oʻtilgan barcha funksiyalar butun С-satrni songa aylantirish imkonini beradi. Alohida belgini (sonni ifodalovchi) mos ravishda 0 dan 9 gacha butun songa almashtirish zarur bosa, quyidagi koddan foydalanish mumkin: char ch = '8';
int n = ch – '0'; // int n=56–48 ga ekvivalent
cout << n << endl; // 8
char tipidagi oʻzgaruvchida belgi emas, uning kodi saqlanadi. ASCII kodlashida '0' dan '9' gacha belgilar mos ravishda 48 dan 57 gacha kodlarga ega. Bundan kelib chiqadiki, '0' dan '9' gacha butun sonni olish uchun joriy belgidan '0' belgi kodini ayirish yetarli. Yana bir misol sifatida С-satrda uchrovchi barcha sonlarni butun qiymatli massivda saqlashni koʻramiz.
С-satr belgilarini alohida sonlarga almashtirish:
#include
int main() {
char str[] = "0123456789";
const int SIZE = 10;
int mas[SIZE] = {0}, index = 0;
for(char *p = str; *p; ++p) { // Satrni birma-bir ko'rish
if(*p >= '0' && *p <= '9') {
mas[index] = *p – '0';
++index;
if(index >= SIZE) break;
}
}
for(int i = 0; i < SIZE; ++i) { // Qiymatlarni chiqarish
cout << mas[i] << endl;
}
cin.get();
return 0;
}

Sonni satrga almashtirish. sprintf() funksiyasi elementar tiplar qiymatlarini С-satrga almashtirish imkonini beradi. Funksiyaning prototipi:
#include
int sprintf(char *DstBuf, const char *Format)
Format parametrida maxsus formatdagi satr koʻrsatiladi. Bu satrning ichida oddiy belgilar va "%" belgisidan boshlanuvchi format spesifikatorlarini koʻrsatish mumkin. Format spesifikatorlari printf() funksiyasida foydalaniluvchi spesifikatorlar blan mos keladii.
Format spesifikatorlari oʻrniga parametr sifatida koʻrsatilgan qiymatlar qoʻyilaid. Spesifikatorlar soni uzatilgan parametrlar soni bilan mos kelishi lozim. Natija manzili birinchi parametrda berilgan (DstBuf) buferga yoziladi. Funksiya qiymat sifatida belgili massivga yozilgan belgilar sonini qaytaradi.
Butun sonni C-satrga almashtirishga misol:
char buf[50];
int х = 100, count = 0;
count = sprintf(buf, "%d", x);
cout << buf << endl; // 100
cout << count << endl; // 3
sprintf() funksiyasi bufer oʻlchamini tekshirmaydi, shu sababli bufer toʻlib ketishi mumkin. VC++da sprintf() funksiyasi oʻrniga sprintf_s() funksiyasidan foydalangan ma’qul, funksiyaning prototipi:
#include
int sprintf_s(char *DstBuf, size_t SizelnBytes, const char *Format)
DstBuf va Format parametrlari sprintf() funksiyasi parametrlariga mos. SizelnBytes parametrida bufer oʻlchami koʻrsatiladi. Funksiya qiymat sifatida belgilar massiviga yozilgan belgilar sonini qaytaradi. Haqiqiy sonni C-satrga almashtirishga misol:
char buf[50]; int count = 0;
double pi = 3.14159265359;
count = sprintf_s(buf, 50, "'110.5f'", pi);
cout << buf << endl; // '3.14159'
cout << count << endl; // 12