9-sinf Sinf soati ish reja va konspekt 2023-2024-yil

III. Mashg’ulotni yakunlash: 
1. Oilaning ma`naviy iqlimi deganda nimani tushunasiz? 
2. Oila sha`nini, uning obro`-e`tiborini saqlash oila a`zolaridan nimalarni 
talab etadi? 
3. Oilaviy muhitning sog`lomligi nimalarga va kimlarga bog`liq? 
4. O`z oilangiz tinchligi va totuvligini ta`minlashga siz ham o`z hissamni 
qo`shyapman, deya olasizmi? 
5. «Uzumini yeng-u, bog`ini surishtirmang» degan maqolning salbiy 
maqsad-mohiyatini sharhlashga urinib ko`ring. 
6. «Halol» va «harom» tushunchalari to`g`risida sinfdoshlaringiz bilan 
bahs o`tkazing. 
7. «Bir bolaga yetti qo`shni ota-ona» degan iboraning mohiyatini izohlab 
bering. 
Sana: 
23-mavzu: Tabiiy fanlarni o`rganamiz.(Kimyo, biologiya fanlari doirasida, ) 
Kun shiori: “Inson uchun birinchi baxt – uning sog`lig`i, ikkinchisi – 
go`zallikdir” 
Aflotun
Maqsad: O`quvchilarda vatanparvarlikni singdirish, fan oylikka katta qiziqish 
bilan tayyorgarlik ko`rishni uqtirish, tabiiy fanlarning insonlar hayotidagi o`rni 
katta ahamiyat kasb etishini tushuntirish. 
Natija: O`quvchilarning erkin fikrlashi, tassurotlari va olgan xulosasi. 
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi — jamiyatda bo‘layotgan voqea, hodisa va 
jarayonlarga daxldorlikni his etish va ularda faol ishtirok etish, o‘zining fuqarolik burch va 
huquqlarini bilish, unga rioya qilish, mehnat va fuqarolik munosabatlarida muomala va huquqiy 
madaniyatga ega bo‘lish layoqatlarini shakllantirish. 
Milliy va umummadaniy kompetensiya — vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda 
umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy va san’at asarlarini tushunish, 
orasta kiyinish, madaniy qoidalarga va sog‘lom turmush tarziga amal qilish layoqatlarini 
shakllantirish. 
Foydalanadigan ko`rgazmali qurollar:
O
O
`
`
z
z
b
b
e
e
k
k
i
i
s
s
t
t
o
o
n
n
R
R
e
e
s
s
p
p
u
u
b
b
l
l
i
i
k
k
a
a
s
s
i
i
K
K
o
o
n
n
s
s
t
t
i
i
t
t
u
u
t
t
s
s
i
i
y
y
a
a
s
s
i
i
,
,
M
M
a
a
’
’
n
n
a
a
v
v
i
i
y
y
a
a
t
t
q
q
a
a
l
l
b
b
i
i
m
m
q
q
u
u
y
y
o
o
s
s
h
h
i
i
,
,
M
M
a
a
’
’
n
n
a
a
v
v
i
i
y
y
a
a
t
t
y
y
u
u
l
l
d
d
u
u
z
z
l
l
a
a
r
r
i
i
,
,
P
P
e
e
d
d
a
a
g
g
o
o
g
g
i
i
k
k
a
a
,
,
shiorlar, 
plakatlar, devoriy gazetalar, slaydlar, tarqatma materiallar. 
Doskada: “Inson salomatligida, oq xalatli shifokorlarning ahamiyati katta ” 

---

 
O`qituvchi: 
Abu Ali ibn Sino jahon fani va madaniyati taraqqiyotiga buyuk hissa qo`shgan 
olimlardan biridir. Yirik qomusiy olim sifatida u o`z davri ilm-fanining deyarli 
barcha sohalari bilan shug`ullangan. Turli yozma manbalarda uning 450 dan ortiq 
asar yozganligi eslatiladi. Bizgacha esa uning 240 ta asari yetib kelgan. 
Ibn Sino asarlari orasida uning mashhur “Tib qonunlari” nomli shoh asari tibbiyot 
ilmining qomusi hisoblanadi. Olimning juda ko`p qimmatli fikrlari, jumladan, 
uning inson sog`lig`ini saqlash haqidagi, parhez, gigiyena to`g`risidagi xulosa va 
maslahatlari hanuzgacha o`z ahamiyatini yo`qotmagan. U barcha yoshdagi kishilar 
uchun jismoniy mashg`ulotlar bilan shug`ullanishni tavsiya etgan. Ayniqsa, asab 
kasalligiga mubtalo bo`lganlarga jismoniy usullar bilan davolanishni maslahat 
beradi. 
Ibn Sino tibbiyot tarixida fizioterapiya asoschilaridan biri hisoblanadi. Kishi 
organizmiga tashqi muhit ta’sirining muhimligini bilgan alloma ayrim kasalliklar 
suv va havo orqali tarqalishi haqida fikr bayon etgan, ya’ni u kasallikning kelib 
chiqishi masalasini hal etishga yaqinlashgan edi: “Kasalliklarning ba’zilari 
yuqumli bo`ladi. Bular moxov, qo`tir, chechak, vabo isitmasi, yiringli yara kabi 
kasalliklardir. Xususan, bular odamlarning turar joylari tor va iflos bo`lganda 
paydo bo`ladi va kasal kishining qo`shnilari shamolning tagida bo`lganda yuz 
beradi”, deb xulosa chiqaradi olim.
Abu Ali ibn Sinoning falsafiy va tabiiy-ilmiy qarashlari uning jahonga mashhur 
asari “Kitob ash-shifo”, ya’ni “Davolash kitobi” da bayon etilgan. Bu asarda 
materiya, fazo, vaqt, shakl, harakat, borliq kabi falsafiy tushunchalar, shuningdek, 
matematika, kimyo, botanika, zoologiya, geologiya, astronomiya, psixologiya kabi 
fanlar haqida fikrlar bayon etilgan. 
Ibn Sino o`z davridagi barcha ilm sohalarining rivojlanishida turli masalalarni 
o`z ichiga oluvchi tabiat falsafasiga katta e’tibor beradi. Ayniqsa, tabobat va u 
bilan bog`liq holda anatomiya, psixologiya, farmakologiya, terapiya, jarrohlik, 
diagnostika, gigiyena kabi ilmlar Ibn Sino ijodida bir qancha yangi kashfiyotlar 
bilan boyidi va yuqori bosqichga ko`tarildi. 
Ibn Sinoning tog`larning vujudga kelishi, Yer yuzining davrlar o`tishi bilan 
o`zgarib borishi, zilzila bo`lishi kabi turli tabiiy jarayonlar haqidagi fikrlari 
geologiya ilmining rivojlanishiga katta ta’sir qildi.

---