9-tema. Buwın hám onıń túrleri

2) Tuyıq buwın
Dawıslı sesten baslanıp, dawıssız seske tamam­lanǵan buwın tuyıq buwın dep ataladı. Mısalı: ant, at, ay, aq, uq.
Tuyıq buwın dawıslıdan baslanıp bir dawıssızǵa da, eki dawıssızǵa da tamamlanadı: ıs, is, ul, un, irk, as, ar, urt
Tuyıq buwınnıń úsh sesten ibarat bolǵan túri az ushırasadı: ant, úrp, iyt, ayt.
Kóp buwınlı sózlerde tek sóz basında qollanıladı: úl-ken, as-taq-ta, áń-gó-dek, ap-te-ka, ar- xi-tek-tu-ra.
Qanaat, shápáát, saat, zúráát sıyaqlı sózlerde ǵana tuyıq buwınnıń sóz aqırında qollanılıwın ushıratamız.
Demek, tuyıq buwın túpkilikli sózlerdiń tek sóz basında ǵana qollanıladı.
3) Qamaw buwın
Dawıssız sesten baslanıp, dawıssız seske tamamalanǵan buwınǵa qamaw buwın deymiz. Mısalı: tas, tis, jas, qant, bank, dásker, qar, tart, ses, jat.
Qamaw buwınlar bir máni bildiretuǵın sóz túrinde de keledi: jaz, qıs, gúz, bult, jer.

Sózlerdi ótkermelew
Pikirdi jazıw waqtında sózlerdiń bir qatarǵa sıymay qalǵan bólekleri buwınǵa bólinip ekinshi qatarǵa ótkerilip jazıladı. Bunda belgili bir qaǵıydalar basshılıqqa alınadı:

1. 
   Bir buwınlı sózler ekinshi qatarǵa ótkerilmeydi: as, yer, bir, to ’rt, sen, al, ber, fayl. Bul sózler pútini menen ekinshi qatarǵa ótkeriledi.
   
2. 
   Buwın jasawshı dawıslı sesti bildiretuǵın háriptiń bir ózin aldınǵı qatarda qaldırıp, a-­na, á-dep t.b. túrinde ótkermelewge bolmaydı. Ol aldınǵı yaki keyingi buwınǵa qosılıp ótkeriledi.
   
3. 
   Kóp buwınlı sózler ótkermelenedi: te-le- fon, kol-ledj, li-cey, woqıw-shı, ke-li-sim.
   
4. 
   Adam atlarınıń qısqartılıp alınǵan bas háripleri ótkermelenbeydi: