dengizi, O'rta Yer dengizida olib boigan barcha urushlarida, Xayruddin
posho va Sinon posho rahbarligida ishtirok etgan. Ota-bobolari G'alatiyadagi
dorussaloxiyi omira, qurol-yarog' omboriga boshchilik qilganlar.
Uning xavf-xatarlar bilan to'la saiguzashtlari 1554-yilning fevral oyida
Suriyaning Basra shahridan boshlanadi. Turli sarguzashtlami boshdan kechirib,
dengizchi o'z hamrohlari bilan H indiston, Badaxshon, Movarounnahr,
Xorazm, Dashti qipchoq, Xuroson va Iraqi Ajam (G'arbiy Eron)da bo'lgan.
U o'z yurtiga 1556-yilda qaytib borguncha o'sha mamlakatlarda ko'igan-
bilganlarini bir kitobga jamlab, uni «Mir’ot ul-mamolik* deb atadi.
A sard a m u a llif n in g k o 'r g a n - k e c h ir g a n la r i, o ' z i b o 'lg a n
mamlakatlaming XVI asr o'rtalaridagi ijtim oiy-siyosiy ahvoli va xalqi
haqida qimmatli m a’lum otlani uchratam iz.
Masalan, Seydi Ali Reis o'sha paytlarda M ovarounnahrni egallab
turgan Navro'z Ahmad Baroqxon va Shayboniylar bilan Turkiya o'rtasidagi
munosabatlar haqida mana bu m a’lu m otlam i keltiradi: «Samarqandi
behishti monandga dohil bo'ldik. Bu yerda N avro'z Ahm adxon, ya’ni
Baroqxon bilan ko'rishib, unga keltirgan faqirona tortig'im izni taqdim
etdik. Xon bu faqirga bitta ot, bosh-oyoq sarupo marhamat qildi. Bundan
avval saodatli podsho (Sulton M uham m ad Fotih) shayx A bdullatif va
91
Dodosh elchi orqali Baroqxonga bir miqdor miltiq otuvchilar va bir qancha
qal’a to'plari yuborgan edi. Elchilar kclgan paytda Samarqand podshosi
Abdullatifxon vafot etib, Baroqxon Sam arqandda xonlik taxtiga o'tirgan
Balxda Pirmuhammadxon, Buxoroda esa sayyid Burxon sulton o ‘z nomlariga
Do'stlaringiz bilan baham: |
