A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

tarixni o'rganishdagi ilm iy aham iyatini ochib berishdan iborat.
Rcja:
10.1. Sayyoh va elchilam ing esdaliklarining xususiyatlari.
10.2. Sayyoh va elchilam ing esdaliklari tavsifi.
Asosiy tushunchalar: Sayyoh, elch i, xotira, kundalik, rasmiy qabul.
10.1. Sayyohlar va clchilarning esdaliklarining umumiy 
xususiyatlari
Arab, Xitoy va Rossiya elchilari va sayyohlarining esdaliklarida ham 
tariximizni chuqur va atroflicha o'rganish uchun zarur daliliy m a’lumotlar 
ko'p. Shu bois esdaliklar ham m uhim tarixiy manba hisoblanadi.
Shuni e ’tiborga olib, ulardan avrimlariga qisqacha to'xtalib o'tishga 
qaror qildik.
Markaziy Osiyo Rossiya va uning sarmoyador gumhlarini har jihatdan; 
harbiy strategik, ya’ni uning Hindiston va Xitoyga yaqinligi, zaminning 
boyligi va xalqining soddadil va mehnatsevarligi bilan ko'p vaqtlardan bcri
U sh b u m a v z u B. A h m e d o v a s a ri a s o s id a y o z ilg a n .
93

---

qiziqtirib kelgan. M arkaziy O siyo bilan q iziq ish , uni Rossiyanirig 
mustamlakasiga aylantirish yo'lidagi harakat podshoh Mixail Fyodorovich 
(1613— 1645-yy.) davridan boshlandi va ikki yuz qirq besh yildan 
keyin 
1865-yili Qo'qon, Buxoro va Xiva xonliklarini bo'ysundirish bilan yakunlandi'
Rossiya hukum ati o 'z in in g bu siyosatini am alga oshirish uchun 
M arkaziy O siyon i yaxshi b ilgan , keng m a ’lu m otli diplom atlari va 
harbiylaridan foydalangan. U lar o g ‘izda savdo va madaniy aloqalarni 
rivojlantirish uchun, aslida esa mamlakatdagi harbiy-siyosiy vaziyatni 
o ‘rganish, Xiva, Buxoro va Q o'qon xonliklarining qo'shni davlatlar: 
H indiston, Eron, Turkiya va X itoy bilan qanday munosabatda ekanliginj