A. B. Pardayev, D. B. Urinbaeva, D. A. Islamova. O’zbek terminologiyasi

1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4-topshiriq. Dubletlarni qoliplar bilan bir-biriga moslashtiring. 
1. «O‘zbekcha-o‘zbekcha» 
modelidagi dubletlar 
A 
oltin- tilla, bir asosli kislota – bir 
negizli kislota, xursand qildiruvchi gaz 
– kuldiruvchi gaz, uzum shakari – uzum 
sharbati 
2. «O‘zbekcha-ruscha» modelidagi 
dubletlar 
B 
Kislota – javhar, bura – tanakor, 
nashatir – navshadil, belila – oqbuyoq 
3. «Ruscha-baynalminal» 
modelidagi dubletlar 
S 
Vodorod sulfid – serovodorod, 
sellyuloza – kletchatka 
4. «Baynalminal-baynalminal» 
modelidagi dubletlar 
D 
Nitrat kislota – azot kislota, sitrat 
kislota – limon kislota, karbon oksid – 
karbonat angidrid 
1 
2 
3 
4 
 
 
 
 
 
 

---

A.B.Pardayev, D.B.Urinbayeva, D.A.Islamova. O’zbek terminologiyasi 
163 
SEMINAR MASHG‘ULOTLAR UCHUN TOPSHIRIQLAR 
1-topshiriq.Tilshunoslik va adabiyotshunoslik sohalarida 
qoʻllaniladigan dubletlarni aniqlang va tahlil qiling. 
2-topshiriq. «5 minutlik esse» metodi asosida «Terminologik 
dubletlikning muammolari va yechimlari» mavzusida esse yozing. 
3-topshiriq. Matndan morfologik va sintaktik dubletlarga misol 
toping.
 
Antik kosmologiyada Demokrit (460-370 y.e.o.) alohida o‘rin 
tutadi. U quyoshning o‘lchami yer va oy bilan solishtirilganda, 
ulkanligini birinchilardan bo‘lib qayd etdi. Oy o‘zidan nur chiqarmay, 
quyosh nurlarini qaytaradi, Somon yo‘li esa, zich joylashgan 
yulduzlardir deb uqtirgan edi u.
Osmon jismlari harakatlarini tushuntiruvchi matematik nazariya 
ham birinchi marta grek olimlari tomonidan yaratildi. Yevdoks Knidskiy 
(410-355 y.e.o.) quyosh, oy, yulduzlar markaziy yer atrofida aylanma 
harakat qiladilar deb tushuntirdi. Uning aytishicha, yulduzlar yerdan bir 
xil masofada joylashib, koinotni chegarasi hisoblanadi.