А д м а д ж о н с о л и е в, а б д у м а л и к у с м о н о в

I
\
ТС
ТЮХ 
СХУУМ
т
тюи
10-расм. Н архни ш акллантирувчи омиллар тизими: И И Ч Н — ижтимоий иш­
лаб чикариш нархи; И И Ч Х — ижтимоий иш лаб чикариш хараж атлари ; УФ — 
уртача ф ойда; ПМА — пул муом аласи а^воли; П Х К — пулнинг хари д ^оби- 
лияти; ТТМ — талаб ва таклиф муносабати; Т — талаб; Т — таклиф; Р — 
ра^обат; H P — нархлар рацобати; H P — нархсиз ра^обат; Н Д Т Б — нарх­
нинг д ав л ат том онидан бош^арилиши; 
ТТБ — турридаи-турри 
бошкариш; 
К,БИ — цушимча бош кариш йуллари; ТС — товар сифати; ТЮХ — 
товар 
ю бориш ^ажми; СХУУМ — сотувчи ва хари дорлар уртасидаги узар о муно- 
сабатлар ; 
ТЮШ — товар 
ю бор и ш ш артлари; 
НТЮ МБ — нар хн и н г товар 
ю бор и ш м ан зи л и га 
богли ^лиги; Ж Н Б — ж о й л а р д а
н а р х н и
бош цари ш ; 
РМ — р а^ обат м ун осабатл ар и .
Р а ^ о б а т г а а с осл ан г ан бахо стратегияси буйича товарг а бо- 
зо р д аг и д а н б а л а н д ёки паст нарх б ел г ил а ни ши мумкин. Унда 
асосий эътибор тов ар ни р а ^ и б л а р н и к иг а Караг анда а ф з а л л и к
томонлари, сервис ва р а ^ о б а т му^итига ц арати л ад и .
Ю ^ о р ид аг и маь^садларга кура товар нархинн асоси (базаси) 
яра тн л ад и .
Биринчи. 1. Б оз орг а ч ик ар и ла ёт га н товарга булг ан т а л а б .^аж- 
ми ва унинг д ин а м ик а с и ан и ^л ан ад и.
2. Р а ^ о б а т л и бозорда ^ар бир т ов ар гурухи буйича т а ­
л аб ни нг ц а й ип що ^ ли к курсаткичи хисобланади.
3. Х а р и д ор л ар ни н г ицтисодий ва психологик имконият-
62

---

л ар и асосида ма зк у р тов арни сотиб олиши ва тахми- 
ний ба^оси б е лгила на ди. Б а ъ з и д а ,
ф и р м а л а р
янги 
т о в а р л ар и г а х а р ид ор л а рн ин г у з л а р и н а р х
б ел г ил а б
б ер и шл ар ин и ^ а м т а к л и ф ^илади. Бун да 
у л ар ни нг
мавцеи о ша ди ва яхши р е к л а м а воситаси булади.
Иккинчи. 1. К о рхона учун ма ъ цу л булган ба^они т ан л а ш , унинг 
б у л а ж а к сотиш ^ а ж м и г а к ^ п а й т ир и ш о р ^а л и мул- 
ж а л л а н г а н фой да о л иш р е ж ас и т а ъ ми нл ан ад и.
2. Ж а м и х а р а ж а т л а р н и х;исоблаш. Бунинг учун ул- 
г ур жи н ар хн и а н и ц л а ш да н бошлаймиз.
Р а ц а м л а р д о л л а р ^исобида т ов арнинг ^ а р бир ;ул- 
чов б ирлиг ига тугри келади.
— тугри х а р а ж а т л а р — 2,4
— м а т е р и а л л а р
— 2,0
— иш ^ а ^ и
— 0,4
— тугри н акл ад но й 
х а р а ж а т л а р
— 0,6
— у з га ру в ча н
— 0.8 
Ж а м и
76 фоиз 3,8 
доимий накл ад ной 
х а р а ж а т л а р
17 фоиз 1,2 
Т у л а х а р а ж а т л а р
(таннарх)
Фойда 
Солицлар 
Сотиш ба^оси
Учинчи
5,0
4 фоиз 1,0 
3 фоиз 
100 фоиз 6,0
1. Товар нархи д а р а ж а с и н и
ва тарк иб ини 
р а ^ и б л а р
т о в а р л ар и бахосига нисбатан а н и ^ л а ш х а м да унинг 
товарни техник-и^тисодий к у р са т к и чл а ри
сифати 
ва б ош^ а
р а ^ о б а т б а р д о ш л и к
хусусияти 
асосида 
ко рре кти ро вк а ^илиш.
2. Н а р х н и товар етк азиб б ериш ша рти
ва муд д ати г а 
мослаштириш.
3. Н а р х н и рац и б л ар н и нг б у л а ж а к х а т т и - ^ ар а к а т л а р и -
га мо сл а б узг артириш.
Туртинчи. 1. Н а р хн и нг ю^ори ва п аст к а м чи л и к л а р и н и
^ а м д а
унинг к а ма й т и р и ш ч е г а р а л а р и н и а н и^л аш.
2. Н а р х д ин а м ик ас и н и ва уни тов арнинг
бозорда г и 
>;аётий бо с^ичл а р иг а боглик; томо н л ари нн топиш.
Мисол, я хши и ш л аё т г ан ком па ни я учун товарнинг
б о с ^ и чл ар и д а ^ ис об л а н г ан нарх:
хаетии
Х аёти й
боск,ичлар
Т о в ар бир- 
лиги н ар х и
С о ти ш * а ж м и
Ф о й д а (20 ф о и з) 
м и нг